Europese Unie gaat wel Hongaarse subsidies inhouden; Polen nog niet

De Europese Unie heeft voor het eerst een procedure in werking gesteld om Hongarije te korten op Europese uitkeringen. Brussel vindt dat premier Orban te weinig optreedt tegen fraude en misbruik van Europese regels.

Onder druk van het Europees Parlement wordt nu gebruik gemaakt van de nieuwe strafsancties. Soortgelijke dreigende maatregelen tegen Polen worden nog even uitgesteld.

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft vermoedelijk hiertoe nu besloten, omdat komende week in Straatsburg de goedkeuring van de Europese boekhouding op de politieke agenda staat. Het Europees Parlement had al vorig jaar duidelijk gemaakt dat het de jaarrekeningen zou afkeuren, als Hongarije niet zou worden aangepakt.

De Europese Commissie had in november ook een vragenlijst naar Polen gestuurd (over de omstreden hervormingen van het gerechtelijk apparaat). Tegen Polen wordt de procedure echter (nog) niet opgestart. Polen vangt momenteel enorm veel Oekraiënse vluchtelingen op. Mogelijk vindt de Commissie dat dit niet het goede moment is voor een nieuwe openlijke ruzie met de Poolse regering.

De Nederlandse Europarlementariër Sophie in ’t Veld (D66) is een sterk pleitbezorger van sneller toepassing van het nieuwe sanctiestelsel: “Beter laat dan nooit, maar het is onbegrijpelijk en onvergeeflijk dat Von der Leyen zo traag heeft gehandeld.  Puur omdat ze bang was voor bepaalde EU-regeringen. Orbán zal voorlopig weinig druk voelen om zijn autocratische en kleptocratische koers te wijzigen.”

GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik benadrukt dat de oorlog in Oekraïne het beschermen van de Europese rechtsstaat alleen nog maar urgenter maakt: “President Poetin laat zien waar autoritaire leiders en falende rechtsstaten toe kunnen leiden”.

Ondanks gesprekken tussen de Europese Commissie en de Poolse regering lijkt er nog geen zicht op een effectief herstel van de onafhankelijke rechterlijke macht in Polen. GroenLinks vindt dat de Europese Commissie pas akkoord mag gaan met het uitkeren van subsidies uit het Covid-herstelfonds aan Polen als de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht gegarandeerd is. In dat geval kunnen de GLB-landbouwsubsidies wel ‘gewoon’ worden uitbetaald.