Johnson laat EU-handelsakkoord mislukken en geeft May de schuld

De Britse premier Boris Johnson bereidt nieuwe wetten voor die eerdere afspraken met de EU over een handelsverdrag teniet doen. Daarmee lijken de huidige besprekingen over een Brits-Europees handelsverdrag mislukt.

De regering-Johnson draait alsnog de afspraken terug over ‘gelijk speelveld’ voor bedrijven (géén valse concurrentie door overheidssteun) en de douanebepalingen voor (de Britse provincie) Noord-Ierland. Volgens de doorgaans wel-ingevoerde Financial Times komt premier Johnson woensdag met een verklaring.

In oktober vorig jaar bereikten Johnson en de EU een akkoord over de voorwaarden voor het Britse vertrek uit de EU. Londen en Brussel proberen het nu eens te worden over een ‘ná-Brexit’ handelsovereenkomst, maar daar lijkt weinig schot in te zitten. “Als we het niet eens kunnen worden tegen [15 oktober], dan zie ik niet dat er een vrijhandelsovereenkomst tussen ons zal komen, en moeten we dat allebei accepteren en verder gaan”, zei premier Boris Johnson maandag.

Hij vergeleek de toekomstige Britse handelssituatie zónder EU-handelsverdrag als die met Australië, waarbij beide landen zijn gebonden aan wereldwijde WTO-handelstarieven. De Britse industrie en de agrarische sector noemen dat een schrikbeeld omdat ze een groot deel van hun export naar EU-landen dreigen te verliezen, en hoge invoerrechten zullen moeten betalen op de import van EU-producten.

Gisteren zinspeelden Brexit-hardliners binnen de Conservatieve Partij al op een breuk omdat de vorige Britse regering van Theresa May vanaf het allereerste begin met de EU ‘verkeerde afspraken’ zou hebben gemaakt, waardoor de Britten na de Brexit toch aan afspraken met de EU blijft vastzitten. Zij willen het met Johnson nu laten aankomen op een harde-no-deal-Brexit, hoewel het Lagerhuis dat vorig jaar tot driemaal toe heeft verworpen.

Als er geen akkoord wordt bereikt, zou Groot-Brittannië een handelsrelatie hebben met de EU zoals die met Australië, wat “een goed resultaat” zou zijn, gaat Johnson woensdag zeggen. “Als regering bereiden we ons voor, aan onze grenzen en in onze havens, om er klaar voor te zijn. We zullen de volledige controle hebben over onze wetten, onze regels en onze viswateren”.

EU-diplomaten waren ontzet en waarschuwden dat een dergelijke stap het wereldwijde prestige van Groot-Brittannië zou aantasten en de kans op een tumultueuze Brexit op 31 december zou vergroten. Ook betekent het eigenlijk dat de handelsbesprekingen, die deze week in Londen worden voortgezet, gedoemd zijn te mislukken.

Een van de ingewijden zegt tegen de Financial Times dat de stap “duidelijk en bewust” de afspraken van vorig jaar oktober over het voorkomen van een harde grens bij Noord-Ierland zal ondergraven. Vanuit de Noord-Ierse politiek is al geschokt op het ‘terugkrabbelen’ van Johnson.

Er moet voor het eind van het jaar een deal liggen, want dan verloopt de overgangsperiode die begon na het ingaan van de brexit, begin dit jaar. Tijdens die overgangsperiode houdt het Verenigd Koninkrijk zich nog aan EU-regels.

In een verklaring die door het kantoor van de premier zondag naar buiten is gebracht staat dat Johnson maandag aan de EU mededeelt dat 15 oktober wat hem betreft de deadline is voor het sluiten van een akkoord. Daarmee herhaalt hij opnieuw dat Londen de huidige overgangsfase niet wil verlengen.