Landbouwministers: rustig-aan met Green Deal, Bio en boer-tot-bord

Elf Midden- en Oost-Europese EU-landen pleiten voor een ‘realistische en haalbaar’ ambitieniveau van de Europese Green Deal-Klimaatdoelen en de van-boer-tot-bord voedselstrategie.

Daarin willen de Europese Commissarissen nieuwe milieumaatregelen in de landbouw introduceren, zoals een verbod op het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en uitbreiding van het areaal voor biologische landbouw. Eerder waarschuwden enkele landbouwministers en Europese boerenbonden al dat Brussel te veel en te snel wil.

De oproep van de elf LNV-ministers verschijnt enkele dagen voordat deze maand oktober in Brussel belangrijke besprekingen en besluiten staan ingepland, zowel over de Green Deal en het F2F, als ook over herziening van het gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB).

Het nieuwe front wordt gevormd door de vier Visegrad-landen (Hongarije, Polen, Slowakije, Tsjechië), samen met Bulgarije, Kroatië, Estland, Letland, Litouwen, Slovenië en Roemenië. Hun Landbouwministers hebben afgelopen week tijdens het internationale agrarische evenement Polagra Fair in Poznan, Polen, een gezamenlijke verklaring ondertekend. Die intergouvernementele bijeenkomst richtte zich vooral op de planning van de volgende fase van het GLB.

Als aan het eind van de ‘regeerperiode’ van de vorige Europese Commissie (voorjaar 2018) zijn voorstellen gepresenteerd voor actualisering van het Europese landbouwbeleid. Daarbij ging vooral de aandacht uit naar dreigende bezuinigingen op het GLB-budget. Maar al na de Europese verkiezingen presenteerde vicevoorzitter Frans Timmermans de omvangrijke en ingrijpende Green Deal-Klimaatplannen.

Toen begin dit jaar wereldwijd de corona pandemie veel nationale economieën min of meer stillegde, werd duidelijk dat er een Europees miljarden-herstelfonds moest komen, en dat er op álle EU-begrotingen fors bezuinigd zal moeten worden. Daarmee kwamen ook de inhoud en de budgetten voor het nieuwe GLB ter discussie. Voorlopig is het ‘oude’ GLB met twee jaar verlengd, zodat de EU ‘adempauze’ heeft om alle GD-plannen beter door te rekenen.

De elf ministers benadrukken dat de doelstellingen van de Green Deal, de Farm to Fork en Biodiversity Strategies noodzakelijk zijn, maar dat het ambitieniveau van deze strategieën realistisch en haalbaar moet zijn. Ze willen ook het GLB voorspelbaarder, haalbaarder en waarschijnlijker te maken, teneinde de financiële risico’s van de EU-landen te verkleinen.

De Poolse minister wees erop dat de ministers erkennen dat een verschuiving naar een duurzame landbouweconomie nodig is, maar dat dat ook moet passen binnen de financieringssystematiek van het GL.

De elf ministers benadrukten dat elk land zijn eigen specifieke agrarische kenmerken heeft, zoals de grootte van boerderijen, klimatologische omstandigheden, soorten gewassen, en dat daarom meer rekening moet worden gehouden met nationale en regionale omstandigheden bij het kiezen van milieumaatregelen.