Ook de ministers van Financiën van de EU-landen vinden, net als het Europarlement, dat er een koolstofbelasting moet komen op import uit niet-EU-landen. Zo’n ‘groene douanedrempel’ is een van de belangrijkste onderdelen van de Green Deal-klimaatwetten van EU-Commissaris Frans Timmermans.
De Nederlandse PvdA-Europarlementariër Mohammed Chahim werkt als rapporteur namens het Europees Parlement aan deze wetsvoorstellen. Hij is aangenaam verrast over de snelle overeenkomst van de EU-landen, maar ook kritisch.
“Het is veelbelovend dat Europese lidstaten het zo snel met elkaar eens zijn dat ook bedrijfstakken buiten Europa aan de slag moet om CO2-uitstoot te beperken. Maar the proof of the pudding is in the eating: het akkoord van de FIN-ministers laat nog veel vragen onbeantwoord over belangrijke details van deze Carbon Border Adjustment Measure CBAM (spreek uit: kee-bam).
Bedrijven in Europa betalen al langer voor hun CO2-uitstoot. Om een gelijk speelveld te behouden met industrie buiten Europa, krijgen zij momenteel vrije emissierechten ter compensatie. Als de CBAM-wetgeving wordt ingevoerd, zullen deze vrije emissierechten worden afgebouwd en op den duur verdwijnen.
In het dinsdag bereikte akkoord van de FinMin’s wordt niets vermeld over de afbouw van deze vrij uitstootrechten. Chahim: “Precies die olifant in de kamer blijft onbesproken. Laten we niet vergeten dat CBAM in de eerste plaats een klimaatmaatregel is.
Deze maatregel is erop gericht te vermijden dat vervuilende Europese productie verhuist naar buiten de EU (weglekeffect). Maar voor mij is het kraakhelder: geen CBAM zonder duidelijkheid over uitfasering van vrije emissierechten.”
Het Europees Parlement is nog bezig met het bepalen van haar positie over de koolstof-importbelasting. Onder leiding van Chahim worden op dit moment de ruim 1300 amendementen behandeld die er op het wetsvoorstel binnenkwamen.
Naar verwachting stemt het Europees Parlement op 11 mei over CBAM, waarna ze in (triloog-)onderhandeling met de lidstaten (de Europese Raad) het wetsvoorstel tot een finaal akkoord zullen brengen.
Die nieuwe wetgeving gaat gevolgen krijgen voor de handelsverdragen die de EU met niet-EU-landen kan sluiten. Het niet-toepassen van ‘gelijke spelregels’ heeft er al toe geleid dat het Mercosur-verdrag met Zuid-Amerikaanse landen nog niet kan worden goedgekeurd. De nieuwe koolstof-douaneheffing gaat waarschijnlijk maar voor een deel van de voedsel- en landbouwproductie gelden.