Britten hebben weer douaneposten in havens en aan EU-grenzen nodig

Groot-Brittannië trekt 800 miljoen euro uit voor de bouw van nieuwe douanekantoren en opslagloodsen die vanaf volgend jaar nodig zijn. Het grensverkeer met de EU-landen valt dan niet meer onder de douaneregels binnen de EU, omdat de Britten erui stappen.

Na het Britse vertrek uit de EU moet de Britse douane strenger gaan controleren op goederen die vanuit de EU het Verenigd Koninkrijk binnenkomen. Van het bedrag gaat zo’n 525 miljoen euro naar de aanleg van douaneterreinen ( ‘ergens in de Britse binnenlanden’) voor de controle van de lading van vrachtwagens. In de Britse havens is daar geen plaats voor. De rest van het geld is bestemd voor de aanschaf van software, apparatuur, gebouwen en het in dienst nemen van 500 extra douaniers.

Brexiteer Boris Johnson heeft altijd gezegd dat er ná het Brexit-vertrek geen enkele vertraging in de aan- en afvoer van goederen zou komen, en dat er in de havens geen knelpunten zouden ontstaan. Ook is vorige week uit uitgelekte stukken duidelijk geworden dat Britse vrachtwagens met goederen voor de EU-landen pas de weg op mogen als ze een speciale ‘vergunning’ hebben gekregen. De Britse autroiteiten willen voorkomen dat er opstoppingen ontstaan op haventerreinen omdat de ladingen nog niet over de juiste papieren beschikken.

De bekendmaking volgt op het uitlekken van een vertrouwelijke brief van minister Truss voor Internationale Handel. Ze spreekt daarin haar zorg uit over het voornemen van de regering om de controles op goederen uit de EU weliswaar op te voeren, maar slechts geleidelijk. Pas vanaf 1 juli wordt nauwgezet gecontroleerd. Truss vreest onder meer dat smokkelaars daar misbruik van gaan maken.

Over het gevoelige punt van de grens tussen EU-lidstaat Ierland en het Verenigd Koninkrijk is nog geen besluit genomen. Iedereen is het erover eens dat er tussen Ierland en het Britse Noord-Ierland geen grenscontroles mogen komen.

Maar de Noord-Ierse autoriteiten willen ook geen controles tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk, omdat ze daar volledig bij willen blijven horen. Ierland wil pas met Londen praten als de Britten duidelijk kunnen maken hoe ze die ‘douane-zonder-grens’ voor zich zien.

De voorbereiding op de nieuwe situatie wordt verder bemoeilijkt door de coronacrisis. In de onderhandelingen over een nieuw grens- en douanestelsel, en over een nieuw handelsverdrag, is al maandenlange achterstand ontstaan. De EU en de Britse regering zijn het nog niet eens over de regels die straks moeten gelden.

Als de onderhandelaars het niet eens worden, betekent dat onder meer dat de EU-landen invoerbelasting gaan heffen op de import van Britse goederen en diensten en andersom. Europese diplomaten hebben erop gewezen dat de Britten jarenlang de tijd hebben gehad voor allerlei voorbereidingen, en dat ze vanaf het begin hebben geweten wat er allemaal op hen afkomt als ze uit de EU willen stappen.