De Hongaarse premier Viktor Orbán zei in het Europees Parlement toe dat de EU hervormd moet worden om de concurrentie met onder andere China beter aan te kunnen. Ook pleitte hij voor een strenger migratiebeleid. Premier Orbán was naar Straatsburg gekomen in het kader van het Hongaarse voorzitterschap van de Europese Raad, dat op 1 juli begon en tot 1 januari 2025 duurt.
De voorzitter van het Europees Parlement, Roberta Metsola, merkte in haar openingsverklaring op dat het Hongaarse voorzitterschap komt op een moment dat de EU “aanzienlijke stappen voorwaarts” zet, waaronder “het ondersteunen van Oekraïne, het versterken van het Europese concurrentievermogen en het opbouwen van een stabieler, veiliger Europa”.
‘De EU moet veranderen,’ zei Orban, eraan toevoegend dat de situatie ‘veel ernstiger’ is dan tijdens het vorige Hongaarse voorzitterschap in 2011. Hij wees onder meer op de oorlog in Oekraïne, escalerende conflicten in het Midden-Oosten en Afrika, en de migratie en risico’s voor het Schengengebied.
Orbán merkte op dat de economische groei van de EU in de laatste twintig jaar veel lager was dan die in China en de VS. Door geen goedkope energie meer af te nemen uit Rusland is economische groei verloren gegaan, aldus Orbán. ‘We moeten niet in de illusie vervallen dat de groene transitie op zichzelf een oplossing voor het probleem biedt.’
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen had kritiek op het solistische optreden van Orbán op het gebied van Rusland: zo blijft Hongarije als enige EU-lid Russisch gas kopen. Ook bekritiseerde ze het visumbeleid van het land voor Russen. Die kunnen zonder extra controle toegang krijgen tot Hongarije en zo de hele EU. Ze waarschuwde dat dit ‘Hongarije tot een veiligheidsrisico maakt, niet alleen voor Hongarije maar voor alle lidstaten’.
Wat migratie betreft waarschuwde Orbán dat ‘we zonder externe hotspots de Europeanen niet kunnen beschermen tegen illegale migratie’. Het EU-asielsysteem werkt simpelweg niet, vindt hij.
De meeste Europarlementariërs bekritiseerden de Hongaarse premier voor zijn staat van dienst sinds het land het voorzitterschap van de Raad op zich nam en, het ondermijnen van de strijd van Oekraïne tegen Russische agressie en het samenwerken met on-liberale regimes in Moskou en Beijing. De meeste EU-politici uitten hun bezorgdheid over het volledige gebrek aan respect voor de EU-waarden van de Hongaarse premier, evenals beschuldigingen van ongebreidelde corruptie in Hongarije.
Drie Nederlandse Europarlementariërs reageerden ook op de toespraak van Orbán. Gerben-Jan Gerbrandy (D66) wees op de ondemocratische tendensen in Hongarije. ‘Niet één verstandige Europeaan wenst voor hun eigen land wat uw incompetentie de dappere en goede mensen van Hongarije heeft aangedaan.’
Europarlementariër Tineke Strik (GroenLinks), die onlangs is benoemd tot rapporteur over de situatie in Hongarije, stelde dat ‘de waarheid niet in Orbáns belang’ is. ‘De waarheid is dat hij een corrupte, ontrouwe en genadeloze overtreder is van de meest fundamentele waarden van de EU.’
CDA’er Jeroen Lenaers zei dat ‘we schouder aan schouder zullen staan met het Hongaarse volk op hun weg naar een soeverein, modern, democratisch en Europees Hongarije. Verandering zal komen voor Hongarije en zelfs meneer Orbán zal niet in staat zijn het tegen te houden.’