Een kleine meerderheid van het Europees Parlement heeft de weg vrijgemaakt voor het binnenkort toelaten van genetische gmo-technieken in de land- en tuinbouw. Daarmee vervallen in een aantal gevallen de strenge veiligheidseisen bij het toelaten van genetisch bewerkte etenswaren op de EU-voedselmarkt.
Het doel van de versoepeling van de regels is het kunnen ontwikkelen van verbeterde klimaatbestendige plantenrassen die ook tegen plagen bestand zijn, hogere opbrengsten opleveren, en waarvoor minder meststoffen en pesticiden nodig zijn. Dit moet helpen het voedselsysteem duurzamer en veerkrachtiger te maken, en kan ook zorgen dat gewassen en landbouwproducten minder snel verrotten.
Met een meerderheid van 307 tegen 263 stemmen (bij 41 onthoudingen) mogen sommige voedselgewassen (NGT1) worden bewerkt met de zogeheten schaartechniek Crispr-cas. Voor andere gewassen (NGT2) wordt dat nog niet toegestaan. Meer dan 150 van de ruim 700 Europarlementariërs waren niet in Straatsburg aanwezig, of namen niet aan de stemming deel.
Wel nam het parlement als standpunt in dat voedsel waarin gewassen met zulke nieuwe genetische technieken zit, buiten de biologische voedselketen moet blijven. Daarom moet de gmo-behandeling vermeld worden op de etiketten, zo vinden de EU-politici. Bovendien zou er een verbod moeten komen op het aanvragen en toekennen van patenten op zulk ‘nieuw’ voedsel.
Door die twee laatste standpunten is nog niet duidelijk of de nieuwe regels al binnenkort kunnen ingaan, omdat verscheidene EU-landen juist rúimere regels willen. Er gaan zelfs stemmen op om het onderscheid tussen NGT1 en NGT2 te laten vervallen. Binnenkort moeten de 26 Landbouwministers tot een gekwalificeerde meerderheid komen, waarna met het parlement moet worden onderhandeld over een gemeenschappelijk standpunt.
Tegenstanders noemen het zeer zorgelijk dat gentech-gewassen zonder veiligheidsbeoordeling in het milieu en op ons bord terecht kunnen komen. “De biotech-industrie heeft alles op alles gezet om de regels voor gentech af te schaffen. Zeer zorgelijk dat de lobby van multinationals het in Brussel wint”, zei Europarlementariër en medeonderhandelaar Anja Hazekamp (Partij voor de Dieren).
Wel staat het Europarlement erop dat er op het etiket de aanduiding “nieuwe genomische technieken” wordt vermeld. Keuzevrijheid voor consumenten is belangrijk: ze willen de keuze hebben om daar wel of niet voor te kiezen, aldus Hazekamp.
Ook voor biologische voedselproducenten is keuzevrijheid van groot belang. De Tweede Kamer riep onlangs de Nederlandse minister Piet Adema (Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit) per motie op om de keuzevrijheid van consumenten te waarborgen en ervoor te zorgen dat de biologische sector gentech-vrij kan blijven.
De Nederlandse VVD-Europarlementariër Jan Huitema is blij met de goedkeuring van het voorstel. Hij noemt het een beslissing die precies op het juiste moment komt. ‘We hebben de luxe niet om op basis van onderbuikgevoelens nieuwe innovaties uit te sluiten. Met nieuwe veredelingstechnieken kunnen we de natuurlijke verdedigingsmechanismen van planten weer terugbrengen in onze voedselgewassen, zoals in aardappelen en granen.
Andere delen van de wereld maken al gebruik van zulke nieuwe veredelingstechnieken, terwijl Europa achterbleef door de strenge GGO-wetgeving’.