Het Europees Parlement mag een rapport over gewelddadig optreden van de Europese grensbewakers Frontex wel inzien, maar niet openbaar maken. Het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) heeft onlangs over Frontex een vernietigend rapport opgesteld. Dat was in mei aanleiding tot het ontslag van toenmalig Frontex-directeur Fabrice Leggeri.
Frontex (kort voor het Franse Frontières extérieures, ‘buitengrenzen’) wordt bekritiseerd vanwege zijn optreden tegen migranten die zonder geldige documenten Europa willen bereiken. Al in 2011 noemde Human Rights Watch Frontex medeplichtig aan het schenden van mensenrechten. Frontex droeg migranten aan de Grieks-Turkse grens over aan Griekse autoriteiten, die hen in overvolle detentiecentra onderbracht.
Sinds het begin van de coronacrisis heeft het met geweld tegenhouden van migranten al zeker 2000 mensen het leven gekost, zo meldt The Guardian. In totaal werden zeker 40.000 migranten van de Europese grens teruggedrongen, vaak met geweld. Frontex assisteert de EU-landen bij zulke ‘pushbacks’.
De Nederlandse GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik noemnde het belangrijk dat het Europees Parlement eindelijk inzage krijgt in het onderzoek. “Maar voor echte, publieke verantwoording moet het rapport ook openbaar worden gemaakt. Europeanen hebben het recht om te weten op welke manier Frontex betrokken was mensenrechtenschendingen en hoe dat is gebeurd.”
Strik heeft daarom een verzoek tot publicatie ingediend. Als Frontex dit zou weigeren, dient Strik een formele klacht in bij de Europese Ombudsman, die dan onderzoekt of de geheimhouding gerechtvaardigd is.” Als we willen dat Frontex naar behoren gaat functioneren, moet het duidelijk zijn waar het eerder mis is gegaan en wie hier verantwoordelijk voor was”, aldus Strik.
In 2021 deed een onderzoekscommissie van het Europees Parlement onder leiding van Strik ook onderzoek naar het handelen van Frontex. De commissie concludeerde toen al dat het management van Frontex bewijsmateriaal van pushbacks negeerde en deze in sommige gevallen zelfs probeerde te verbergen.