Europese censuur tegen Russische oorlogshitserij en namaaknieuws

Met grote meerderheid pleit het Europees Parlement voor een verbod op buitenlandse verstoring en inmenging in verkiezingscampagnes. Daarmee kan niet alleen Russische of Chinese propaganda in de EU-landen worden tegengegaan, maar ook lastercampagnes en namaak-nieuws op Facebook en Twitter.

Over mogelijke ingrepen tegen media-artikelen, advertenties en verkapte beïnvloeding is de afgelopen jaren in de politiek veel gedebatteerd. Tegenstanders spreken van het instellen van censuur. Voorstanders wijzen er op dat Facebook jarenlang niets deed tegen overduidelijke haatzaaierij. Ook is het bestaan van de Russische trollenlegers al jarenlang bekend.

Met de nu aangenomen aanbevelingen moeten we Russische propaganda een halt toeroepen, betogen ook de Nedertlandse PvdA-Europarlementariërs Thijs Reuten en Paul Tang. In het rapport doet het Parlement tientallen voorstellen om een einde te maken aan de inmenging van China en Rusland in verkiezingsprocessen. Ook wordt voorgesteld de rol van onafhankelijke journalistiek te versterken. 

Het is nu aan de Europese Commissie om met concrete wetsvoorstellen te komen. Maar door de Russische oorlog tegen Oekraïne wordt opnieuw duidelijk dat geprobeerd wordt de publieke opinie te bespelen. 

Inmiddels worden her en der in de  EU-landen Russische tv-zekers van de kabelnetten verwijderd, en worden in Moskou de kantoren van onafhankelijke media gesloten.

“Poetin weet dat eenheid ons sterkste wapen is. Daarom probeert hij die eenheid op alle mogelijke manieren te ondermijnen door chaos, verdeeldheid en onzekerheid te zaaien. Nu de EU Oekraïne onvoorwaardelijk steunt, is desinformatie één van Poetins belangrijkste oorlogsmiddelen geworden. We moeten er alles aan doen om hem de wapens uit handen te slaan,” aldus Reuten.

Dit noopt tot concrete actie, zo zegt Paul Tang: “Pas nadat de Europese Commissie Russia Today en Sputnik verbood, kwamen de digitale platforms in actie. In de tussentijd blijft Russische propaganda ongefilterd gedeeld worden op sociale media. Ik roep Facebook, Google, YouTube, Twitter en TikTok bezoekers en lezers te attenderen op mogelijke desinformatie en hun gebruikers te verwijzen naar objectieve bronnen.”

De afgelopen jaren is al veel bekend geworden over de Russische trollenfabrieken. De beruchtste daarvan is gevestigd in een Sint-Petersburgs kantoorgebouw waar jarenlang honderden medewerkers dagelijks online conversaties probeerden te beïnvloeden.

Zij worden ook beschuldigd van banden met de Russische inlichtingendiensten, of van financiering door zakenmannen als Yevgueni Prighozhin, een vertrouweling van de Russische president Vladimir Poetin.

Het staat ook vast dat die Russische werknemers ook in het buitenland op sociale media actief waren. In de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 maakten ze op Facebook allerlei uiteenlopende accounts aan die er zelfs in slaagden om fysieke betogingen in de Verenigde Staten op de been te brengen. Facebook erkende enkele jaren geleden al dat het honderden ‘Russische’ profielen en duizenden advertenties opgespoord had.