Met een meerderheid van 401 stemmen heeft het Europees Parlement Ursula von der Leyen ruimschoots herkozen als voorzitter van de Europese Commissie. Het Parlement bestaat momenteel uit 719 leden, dus de meerderheid bedroeg 360 stemmen. 401 EP-leden stemden voor, 284 tegen en 22 stemmen waren blanco of ongeldig.
Dit wordt Von der Leyen’s tweede termijn. Ze werd vijf jaar geleden voor het eerst gekozen, toen nog met een nipte meerderheid van de drie coalitiepartijen (EPP, S&D, Renew), inclusief steun van enkele Conservatieven. Destijds onthielden de Groenen zich maar stemden ditmaal – inclusief het pro-Europese Volt – publiekelijk en doelbewust voor herbenoeming.
Door de openlijke collectieve steun van de Groenen is er in Brussel en Straatsburg niet langer sprake van een drie-partijen-coalitie maar van een vier-partijen-platform.
In een gloedvol betoog voorafgaand aan de stemming had Von der Leyen haar politieke prioriteiten voor de komende vijf jaar gepresenteerd. Daarin kondigde ze aan dat ze de nieuwe Europese Commissie voor de helft uit vrouwen wil laten bestaan, en dat er een nieuwe Commissaris voor Defensie komt. Ook zei ze dat ‘stilstand achteruitgang is’, en pleitte ze voor een economisch en financieel sterk Europa. Wel zal de Europese Unie meer moeten gaan besturen met richtinggevender beleid en minder met allerlei gedetailleerde regeltjes
De regeringsleiders van de 27 EU-landen komen de komende maanden met kandidaten voor die nieuwe Commissie. Daaruit moet blijken welk land welke portefeuille krijgt, en van welke politieke partij-kleur die kandidaten zijn. In dat overleg met regeringsleiders zal zij de komende maanden ervoor moeten zorgen dat de EU-landen niet ‘met eigen kandidaten’ gaan proberen hun eigen nationale agenda’s op te leggen.
Om vooraf onder de EU-politici al steun te vergaren, was Von der Leyen vorige week niet alleen naar de fracties van EPP, S&D en Renew gegaan, maar ook naar de fractievergadering van de Groenen. Al in het debat maakten de twee duo-voorzitters Terry Reintke en Bas Eickhout duidelijk dat de Groenen vinden dat ze voldoende toezeggingen van Von der Leyen hadden gehad.
Zo heeft zij publiekelijk afstand genomen van samenwerking met anti-Europese rechtsextreme en conservatieve partijen, inclusief van de Italiaanse premier Meloni, en bepleit zij handhaving van het Klimaat- en milieubeleid van de Green Deal, inclusief in de landbouw. Ook nam ze meer dan nadrukkelijk afstand van de anti-Europese teneur van veel nationalistische en rechtse politieke fracties in het EP.
De verkozen voorzitter van de Commissie zal nu officiële brieven sturen naar de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten, waarin zij worden uitgenodigd hun kandidaten voor de posten van Europese commissaris voor te dragen. Het Parlement zal vervolgens na de zomer hoorzittingen met kandidaten organiseren. Het volledige college van commissarissen moet vervolgens in het najaar door het Parlement worden goedgekeurd.