In de milieucommissie van het Europees Parlement heeft de Oostenrijkse rapporteur Sarah Wiener (Groenen) donderdag met haar zeven co-rapporteurs het langverwachte parlementsadvies over beperking van pesticiden in de land- en tuinbouw gepresenteerd.
Hiermee reageren de ENVI-rapporteurs op het eerdere voorstel van de Europese Commissarissen Kyriakides, Sinkevicius en Timmermans, en gaan daarover nu met de EU-ministers onderhandelen.
De presentatie van het rapport van Wiener heeft afgelopen week in Brussel geleid tot vakinhoudelijke botsingen met de AGRI-landbouwcommissie die tot het laatste moment heegft geprobeerd het rapport tegen te houden. Daarbij moesten zelfs parlementsvoorzitter Roberta Metsola en het Comité van Voorzitters de landbouwcommissie voor hun ‘obstructie’ op de vingers tikken.
Inmiddels is duidelijk dat het voorstel opnieuw leidt tot een nieuwe politieke confrontatie tussen de centrum-rechtse en nationalistische fracties (onder leiding van EVP/CDA en ECR/SGP) en centrum-links (onder leiding van S&D/PvdA en Renew/VVD/D66).
Het nu door Europolitica Wiener samengevatte eindrapport bevat enerzijds aanscherpingen ten opzichte van het oorspronkelijke Commissievoorstel, en anderzijds compromissen en uitbreidingen. Zo wil de ENVI-commissie dat halvering van het gebruik van chemische middelen wordt uitgebreid met een volledig verbod op alle gevaarlijke, gezondheid-bedreigende middelen.
Daarnaast wordt het door de Commissie voorgestelde totale verbod in gevoelige gebieden versoepeld. “Tegelijkertijd zou landbouw niet onmogelijk moeten zijn, dus heb ik de definitie van kwetsbare gebieden verfijnd. Daarnaast moeten pesticiden die ook in de biologische landbouw zijn toegestaan, gebruikt kunnen blijven worden”, zei Wiener bij haar presentatie.
Maar er mag pas met chemicaliën worden gespoten als alle niet-chemische alternatieven en voorzorgsmaatregelen zijn uitgeput. Dat is volgens het Wiener-advies een belangrijk onderdeel van de oplossing.
Ook heeft de ENVI-commissie aanbevelingen opgenomen dat toelating van nieuwe milieuvriendelijke gewasbeschermers versneld moet worden, en dat de EU-landen daarbij steun moeten krijgen van de EFSA. Ook wordt nu aanbevolen om meer gebruik te gaan maken van natuurlijke middelen.
Voor de Nederlandse Europarlementariër Jan Huitema (VVD), die namens de liberale Renew-fractie co-rapporteur is, is juist op dit punt uitbreiding en verbeteruing van het eerdere commissie-voorstel noodzakelijk.
De liberalen willen de nadruk leggen op de snelle ontwikkeling van alternatieven voor chemische gewasbescherming. Dat kan al vooruitlopend op de uiteindelijke wetgeving. Er is immers een begin gemaakt met de presentatie van het rapport en zelfs de planning staat vast: in juli wil de omgevingscommissie haar standpunt afstemmen en in september wordt het SUR-voorstel aan de plenaire vergadering gepresenteerd.