Misbruik van Bulgaars ‘bijengif’ is mogelijk ook EU-subsidiefraude

Over het gebruik van in de EU verboden chemische bestrijdingsmiddelen door een Bulgaarse agrarische familieclan zijn nieuwe onthullingen gedaan. Niet alleen zijn grote aantallen bijen gestorven door het gebruik, maar ook moesten drie kinderen met vergiftigingsverschijnselen worden opgenomen in een ziekenhuis.

Een eerder onderzoek van Euractiv in het noorden van Bulgarije ging aanvankelijk alleen over een massale bijenvergiftiging, vorig voorjaar, maar mogelijk is er in dit geval ook sprake van misbruik van EU-subsidies. Destijds speelden een paar kinderen in Dolna Mitropolia buiten in het veld, en hadden ze nauwelijks aandacht voor een tractor die de aangrenzende velden bespoot.

Een paar uur zag de moeder van een van de kinderen dat het gezicht van haar zoon helemaal rood en zwellend werd. De jongen werd met spoed naar het ziekenhuis gebracht, waar de artsen concludeerden dat hij was vergiftigd, samen met drie andere kinderen.

Veel imkers in de stad bevestigden destijds ook gevallen van dode bijen op deze specifieke dag en één imker diende een klacht in. Hij stuurde monsters naar een privélaboratorium. De monsters vertoonden restanten van carbendazim, benomyl, epoxiconazol, thiofanaat-methyl en florasulam. Carbendazim is sinds 2016 niet opnieuw goedgekeurd voor gebruik in de EU. Bij de analyse zijn ook sporen gevonden van de werkzame stoffen clotiniadin en thiamethoxam, die in de hele EU verboden zijn.

Uit een tv-reportage van Euractiv blijkt nu dat Stefan Stoyanov de landeigenaar van beide bespoten velden te zijn. Hij werkte tot 2013 werkte als senior expert voor het Bulgaarse Staatsfonds voor Landbouw, terwijl de huurder van het land het bedrijf ‘Helga – Svetla Stoyanova’ was, van zijn moeder.

Stoyanov werd later manager van een adviesbureau dat het ministerie van Landbouw raadpleegde toen aanzienlijke bedragen werden goedgekeurd voor EU-subsidies voor het bedrijf van zijn moeder. Naar nu blijkt is bovendien één van haar schoonzonen werkzaam bij het directoraat van de bijenteelt van het Staatsfonds voor Landbouw.

Het agrarisch bedrijf geniet, net als vele anderen, van het EU-subsidieprogramma voor plattelandsontwikkeling en van rechtstreekse betalingen in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid van de EU. De grote, moderne landbouwbasis is gebouwd dankzij Europese fondsen.

De Bulgaarse krant Farmer noemde Svetla Stoyanova in 2018 ‘agri-zakenvrouw van het jaar’. Het bedrijf heeft ook een hotel en een modern kantoorgebouw. Zowel het Staatsfonds voor Landbouw als het Bulgaarse Agentschap voor Voedselveiligheid vallen ​​onder het toezicht van het Bulgaarse Ministerie van Landbouw, Voedselvoorziening en Bosbouw.

Het Agentschap heeft het bedrijf geen boete opgelegd en in zijn conclusie stond dat alle stoffen in het plantenmonster zijn toegestaan ​​in de EU en Bulgarije. Het Europees Parlement heeft sinds kort een aparte ‘vaste’ commissie voor onderzoek naar misbruik van EU-subsidies.

Die onderzoekscommissie is mede ingesteld nadat gebleken was dat veel EU-landbouwsubsidies in veel Oost-Europese landen terecht kwamen bij grote landbouwbedrijven van een paar zakenlieden en voormalige ambtenaren en ex-politici. Dit geval van bijensterfte, gebruik van verboden chemische middelen en consentratie van EU-subsidies is nu ook bij deze nieuwe EP-commissie aangemeld.