Pro-Europese groepen houden extreemrechts buiten de Brusselse macht

In het Europees Parlement wordt gewerkt aan de vorming van nieuwe politieke groepen. Hoewel de conservatieve en rechtse politieke partijen in veel EU-landen stemmen en zetels hebben gewonnen, ziet het er naar uit dat de huidige Europese coalitie (van christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen) met steun van Conservatieven en Groenen de (nog verdeelde) rechtse en nationalistische groeperingen buiten de EU-machtscentra kan houden.

Een nieuwe rechtse krachtenbundeling onder leiding van de Hongaarse Fides-partij van premier Viktor Orbán is in omvang nu de derde fractie in grootte geworden (met 84 zetels). Die Patriotten voor Europa slokken min of meer de voormalige ID-groepering van extreemrechtse groepen op, met uitzondering van de Duitse AfD en enkele omstreden nationalistische groeperingen.

Daarnaast is de Europese Conservatieve alliantie ECR in grootte de vierde partij in Straatsburg geworden, maar door onderlinge strijd tussen zowel Spaanse als Italiaanse radicalen onderling komt er – net als de afgelopen decennia – nog niets van een rechtse krachtenbundeling in het Europees Parlement.

Daardoor is in voorbereiding op de eerste vergadering van het nieuwe parlement (in de week van 16 – 19 juli) al duidelijk hoe de meeste politieke functies voor de komende jaren zullen worden verdeeld. Daaruit blijkt dat de felbegeerde en invloedrijke voorzitterschappen van de commissies opnieuw gaan naar de christendemocraten, de scociaaldemocraten, de liberalen en naar een enkele politicus van De Groenen en de ECR-conservatieven.

De extreemrechtse Patriotten voor Europa worden door een informeel cordon sanitaire buitengesloten van invloedrijke posities. Ondanks hun grotere omvang vergeleken met de vorige extreemrechtse alliantie, de ID-groep, zullen ze waarschijnlijk moeite hebben om invloedrijke banen in het parlement te verkrijgen.

Het traditioneel centrumrechtse en centrumlinkse partijen, die ooit samen een meerderheid vormden, hebben nu slechts 45% van de zetels, met de EVP op 188 en de socialisten op 136. De samenstelling van de groepen kan nog wel veranderen voorafgaand aan de eerste bijeenkomst van het nieuwe Europees Parlement. Dan zal ook gestemd worden over een mogelijke tweede termijn voor Ursula von der Leyen als voorzitter van de Europese Commissie.