Russische agitprop richtte zich ook op Europese kiezers

De Russische propaganda-afdelingen hebben op grote schaal via internet en Twitter geprobeerd de Europese verkiezingen te beïnvloeden. Een analyse van onderzoeksbureau Trollrensics legde een aan Rusland verbonden netwerk (‘trollenleger’) bloot dat deel uitmaakt van een netwerk van namaak-accounts die geautomatiseerd allerlei fake-berichten verstuurden.

Trollrensics bekeek honderdduizenden berichten op X (voorheen Twitter) die voor en tijdens de Europese verkiezingen werden verstuurd. In Duitsland bleek zeker 10 procent van alle tweets over de extreemrechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) afkomstig van Russische accounts. In Frankrijk gold dit voor minimaal 20 procent van alle berichten over de rechtsextremist Eric Zémmour.

Georganiseerde netwerken waren actief in Frankrijk en Duitsland, maar ook kiezers in Nederland, Italië en het Engelstalige publiek zijn door het trollennetwerk bespeeld. Dat blijkt uit een onafhankelijk onderzoek in opdracht van de fractie van de Europese sociaaldemocraten in het Europees Parlement (S&D) en GroenLinks-PvdA.

Europarlementariër Thijs Reuten (GroenLinks-PvdA) toonde zich in een reactie verbijsterd: “ Dit laat zien dat onze democratie kwetsbaar is en dat buitenlandse machten er veel geld en moeite voor over hebben om verdeeldheid te zaaien. We moeten ons beter verdedigen tegen deze pogingen van buitenlandse beïnvloeding. Ik verwacht dat de Europese Commissie en de inlichtingendiensten hier bovenop zitten”.

Europarlementariër Kim van Sparrentak (GroenLinks-PvdA) zei dat dit rapport bevestigt dat iedereen de algoritmes van de sociale media platforms kan bespelen en tegen ons kan gebruiken.” Dit is een regelrecht gevaar voor onze democratie. We kunnen de status quo niet laten bestaan waarin tech-bedrijven bepalen wat je online ziet op basis van hun winstbejag. We moeten dringend handelen”.

Het onderzoek laat ook zien dat de aanhang voor de Duitse partij AfD een flinke boost kreeg dankzij het trollenleger. Minstens 10,7% van de tweets over de AfD was afkomstig uit het Russische desinformatie-netwerk. De onderzoekers verwachten ook in het geval van Duitsland dat het werkelijke percentage significant hoger is.

De Europese Unie heeft twee jaar geleden, na het begin van de Russische oorlog tegen oekraïne, de Russische propaganda-activiteiten beter in beeld gebracht. Ook is een begin gemaakt met het uit de lucht halen van Russische (staats-)propagandazenders. Sommige Europese journalistenvakbonden vinden dat censuur en vinden de EU-instanties daar niet tegen mogen optreden.Daarnaast is binnen de EU al een onderzoek op gang gekomen naar Russische omkoping onder EU-politici en functionarissen.