Grote varkensboerderijen en pluimveehouderijen moeten van het Europees Parlement minder lucht, bodem en water gaan vervuilen. Er komen strengere normen, net zoals voor grote industrieën. Over de melkveehouderij wordt in 2026 een EU-besluit genomen. Dan wordt ook weer landbouw en veeteelt losgekoppeld van de regeling voor industriële vervuiling.
Doel van de afspraken is milieuschade door industriële uitstoot te beperken. Afgesproken is nu onder meer dat veehouderijbedrijven met meer dan 700 varkens, meer dan 22.000 leghennen of meer dan 40.000 vleeskuikens moeten gaan voldoen aan Europese regels.
In Nederland nam de uitstoot van broeikasgassen vorig jaar iets af, maar nam in de landbouw toe. De landbouw in Nederland draagt ongeveer 17% bij aan de totale uitstoot van broeikasgassen (exclusief landgebruik); de industrie 32% De belangrijkste oorzaak van de verhoogde landbouw-uitstoot komt van de warmtekrachtinstallaties in de glastuinbouw op basis van aardgas.
Voor de industrie worden de strengst haalbare uitstootniveaus ingesteld. Daar moet voortaan gebruik worden gemaakt van de meest-effectieve technieken. De nieuwe verordening gaat ook gelden voor mijnen en grote fabrieken die batterijen maken. Om een tekort aan water tegen te gaan, worden in milieuvergunningen ook criteria voor waterverbruik verplicht.
Het hele proces rond de nieuwe regels zal opener worden voor het publiek. Er komt een openbaar register voor de uitstoot en het vervoer van verontreinigende stoffen. Daar kunnen burgers toegang krijgen tot alle vergunningen en lokale vervuilende activiteiten.
Bedrijven en veehouders die zich niet aan de regels houden, kunnen boetes krijgen van minimaal drie procent van hun jaarlijkse EU-omzet. Burgers moeten ook het recht krijgen om schadevergoedingen te eisen voor schade aan hun gezondheid. Ook hierbij is het uitgangspunt dat de vervuiler uiteindelijk betaalt.
Europarlementariër Mohammed Chahim (PvdA, S&D) zegt dat met deze regeling weer een belangrijk onderdeel van de Green Deal is aangenomen. Daar is volgens hem niet alleen het milieu bij gebaat, maar komt het ook de volksgezondheid ten goede.
Anja Hazekamp (PvdD) vindt van een teleurstellende regeling. “De nieuwe Europese regels bevatten slechts lichte verbeteringen ten opzichte van de huidige wet. Muizenstapjes zijn niet genoeg om grootvervuilers als de vee-industrie en Tata Steel écht aan te pakken. Het Parlement verwierp haar voorstel voor een algeheel verbod op de bouw van nieuwe megastallen.