Het landbouwbeleid van de Europese Unie (EU) zou meer gericht moeten worden op het ondersteunen van kleine agrarische bedrijven, jonge boeren, nieuwkomers en voedselproducenten in kwetsbare gebieden. Zo zou er een Europees transitiefonds moeten komen om boeren te helpen omschakelen naar een milieuvriendelijke en duurzame biologische landbouw.
Daarvoor is wel forse verhoging van de EU-budgetten nodig, zo luidt een van de aanbevelingen van enkele tientallen Europese agri-deskundigen die daarover – op verzoek van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen – een rapport hebben opgesteld. Von der Leyen heeft eerder gezegd dat zij deze ‘opbrengst’ van deze Strategische Agrarische Dialoog gaat inbrengen bij de nieuwe Europese Commissie die – zo is de bedoeling – de komende maanden wordt samengesteld.
Volgens een persbericht van Brussel hebben 29 belanghebbenden uit de “Europese landbouw- en voedingssector, het maatschappelijk middenveld, plattelandsgemeenschappen en de wetenschap” het rapport sinds januari voorbereid onder voorzitterschap van de Duitse landbouweconoom Peter Strohschneider. Een paar jaar geleden was hij een van de wetenschappers die meewerkte aan de Duitse Zukunftkommision (ZKL) van oud-minister Borchert.
Het rapport legt de nadruk op het betaalbaar maken van voedsel, vooral voor huishoudens met lagere inkomens. Daarnaast wordt er gepleit voor het herzien van de huidige voedsel-etiketten om consumenten beter te informeren over de herkomst en kwaliteit van hun voedsel. Deze maatregelen zouden kunnen leiden tot een meer rechtvaardig systeem voor boeren, die nu vaak gedwongen worden hun producten onder de kostprijs te verkopen.
Het rapport roept ook op tot het versterken van de positie van boeren binnen de waardeketen (lees: hogere contractprijzen voor hun producten). Bovendien zouden de budgetten voor milieu- en klimaatbescherming “substantieel moeten worden verhoogd”.
Tegelijkertijd wijst het rapport op de noodzaak om de bureaucratie binnen de agrarische sector te verminderen, een maatregel die eerder al was aangekondigd in de aanloop naar de Europese verkiezingen. Dit gaat hand in hand met de inspanningen om meer natuurvriendelijke landbouwmethoden te bevorderen. Zowel landbouw- als milieuorganisaties erkennen dat er een duurzame transformatie nodig is om de biodiversiteit te behouden en tegelijkertijd de landbouwproductiviteit te ondersteunen.
Bovendien moet de EU bij de onderhandelingen over handelsovereenkomsten meer rekening houden met de gevolgen voor de landbouw, zo vinden zowel de agri-deskundigen als de milieu-rapporteurs.