Brussel dreigt EU-landen met boetes voor lakse aanpak milieuvervuiling

De Europese Commissie dreigt zes EU-landen voor het hoogste EU-gerechtshof te dagen omdat ze te weinig doen tegen bodem- en luchtvervuiling.

Zo dreigt Ierland tegen een EU-boete op te lopen omdat het de Kaderrichtlijn Water niet correct heeft omgezet in nationaal recht. Voor andere landen dreigen processen wegens het niet voorkomen dat invasieve uitheemse plantensoorten de Europese natuur aantasten.

De nu in gang gezette juridische procedures zijn mede een gevolg van de nieuwe regels in het Europese landbouwbeleid en in het biodiversiteitsbeleid, zoals die ook verwerkt zijn in de nieuwe voedselstrategie. Al vóór de Green Deal en het Klimaatbeleid was in de EU bepaald dat lidstaten de verontreiniging van het grondwater moeten terugdringen.

Eind vorig jaar besloot de Europese Commissie dat Nederland gefaseerd niet langer gebruik mag maken van de mest-derogatie omdat het te weinig heeft gedaan tegen de nitraatvervuiling van bodemwater.

Het Europese milieubeleid wordt op EU-niveau vastgesteld, maar controle en handhaving moeten door de lidstaten zelf worden gedaan. Eerder heeft Duitsland onder druk van dreigende EU-miljoeneboetes het uitrijden van mest drastisch moeten inperken.

Bulgarije, Griekenland, Italië, Portugal en Letland worden nu ook bekritiseerd omdat ze de EU-regels niet genoeg uitvoeren. De EU-waterrichtlijn heeft tot doel de oppervlaktewateren te beschermen tegen verdere achteruitgang en verontreiniging. Het vereist ook dat ecosystemen en hulpbronnen worden beschermd en verbeterd. De EU-richtlijn stelt dat alle wateren uiterlijk in 2027 in ieder geval een goede toestand bereiken. 

Volgens de Commissie hebben Ierland en de vijf andere lidstaten geen actieplan opgesteld om de introductie en verspreiding van niet-oorspronkelijke plantsensoorten aan te pakken. Daarnaast moet Estland maatregelen nemen om zijn Natura 2000-gebieden beter te beheren en om de verplichtingen van de Habitatrichtlijn na te komen. 

Ondanks de vooruitgang op onderdelen in verscheidene EU-landen zei de Commissie dat de nu gedaagde landen de eerder geuite Europese kritiek niet volledig hadden aangepakt met de afdoende actieplannen.

Ook moeten Bulgarije en Slowakije vrezen voor boetes omdat ze talmen met Europese regels voor de verduurzaming van hun energie. De Europese Commissie sleept beide landen voor het Europees Hof van Justitie en eist “financiële sancties”. De twee landen hebben nog geen enkel onderdeel van de EU-wetgeving voor hernieuwbare energie als wind- en zonne-energie ingevoerd.

Geen van de 27 lidstaten heeft alle onderdelen van die energierichtlijn op tijd ingevoerd maar Bulgarije en Slowakije maken het volgens Brussel wel heel bont. Na meerdere waarschuwingen stapt het dagelijks EU-bestuur nu naar de Europese rechter. Die kan boetes en dwangsommen opleggen.