De Europese Commissie heeft nieuwe voorstellen gepresenteerd om tegemoet te komen aan de protesterende Europese boeren. Een aantal landbouwvoorschriften wordt afgeschaft of versimpeld, vooral voor kleine familieboerderijen. Daarmee moet de administratieve lastendruk worden verminderd en moeten de EU-plannen beter gaan aansluiten op de dagelijkse praktijk op het boerenerf.
Bovendien komt er volgende maand een EU-brede enquête onder alle Europese boeren waarin ze hun klachten kunnen spuien en ideeën kunnen inbrengen. Verder kunnen op middellange termijn drie fel bestreden (kleine) productiebeperkingen uit de Green Deal en van-boer-tot-bord grotendeels worden afgeschaft..
Het donderdag gepubliceerde document, dat aanstaande maandag met de EU-landen zal worden besproken tijdens de ministeriële Landbouwraad, somt een reeks maatregelen voor de korte- en middellangetermijn op. Die ideeën zijn afgelopen maand ‘opgehaald’ bij de 27 landbouwministeries en volgen ook op brandbrieven en verlanglijstjes van agrarische koepelorganisaties.
De enquête onder alle boeren (via internet) zal al tegen de zomer een duidelijker beeld moeten geven van de belangrijkste administratieve obstakels die boeren ervaren. De resultaten zullen worden opgenomen in een meer gedetailleerde analyse die in het najaar van 2024 zal worden gepubliceerd. Dat zal nog gedaan moeten worden door de huidige Europese Commissie, maar onder het regime van een nieuw Europees Parlement dat in juni wordt gekozen.
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Landbouwcommissaris Janus Wojciechowski vinden dat de EU-criteria die bepalen wie er boer is (de zgn conditionaliteits-vereisten) moeten worden versimpeld. Die criteria bepalen ook wie er voor EU-subsidies in aanmerking komt. Bovendien oppert Brussel de mogelijkheid om kleine boerenbedrijven (minder dan 10 hectaren) in sommige gevallen ontheffing te verlenen.
Deze vrijstelling zou het dagelijkse werk van kleine boeren, die 65% van het aantal subsidie-ontvangers vormen, aanzienlijk vereenvoudigen, terwijl de milieuambities overeind blijven, aangezien de kleine landbouwbedrijven slechts 9,6% van de gebieden bestrijken die GLB-steun ontvangen, zo meldt de Brusselse bekendmaking. Ook zal het aantal erf-inspecties worden gehalveerd, en zal meer gebruik worden gemaakt van satellietbeelden
Ook wil Brussel afzien van een vaak bekritiseerde regel dat braakliggende ongebruikte akkers moeten worden teruggebracht tot permanent grasland. Ook zouden veehouders die eerder vanwege verstoorde marktverhoudingen waren overgestapt naar de landbouw, makkelijker hun bedrijf weer terug kunnen omzetten.
Verder stelt de Commissie voor om het gebruik van het begrip ‘overmacht’ en ‘uitzonderlijke omstandigheden’ te verduidelijken. Dit juridische concept maakt het mogelijk dat boeren die niet aan alle vereisten kunnen voldoen (zoals in geval van ernstige droogtes of overstromingen) geen sancties opgelegd krijgen.
De Commissie stelt voor deze regels al medio maart te wijzigen om ervoor te zorgen dat er rekening wordt gehouden met structurele veranderingen en de vermindering van de veestapel, zodat boeren niet worden gestraft in hun werk, en de lasten worden verlicht omdat minder gebieden hoeven te worden omgezet in blijvend grasland.
De Landbouwcommissie van het Europees Parlement houdt maandagavond in Straatsburg een ingelaste extra commissievergadering om de aanhoudende protesten tegen het Europese agrarische beleid te bespreken. Daar zal de nu gepresenteerde aanpak ongetwijfeld ook hoog op de agenda staan.
Daarnaast is op het allerlaatste moment aan de agenda van de voltallige vergadering van het Europees Parlement op maandagavond een ingelaste ‘mededeling’ van de Europese Commissie toegevoegd.