EU-afbouw ‘gratis luchtvervuiling’ pas in ’27 van start, na verkiezingen

Nederlandse Europarlementariërs reageren overwegend positief over het compromis dat woensdag in Brussel – in tweede instantie – is bereikt over nieuwe maatregelen tegen  luchtvervuiling. Het huidige ETS-emissiehandelssysteem voor ‘gratis vervuilingsrechten’ wordt tussen 2027 en 2035 voor twee-derde afgeschaft, en bedrijven gaan gefaseerd belasting over hun luchtvervuiling betalen. 

Het Europees Parlement heeft daarmee met 439 stemmen voor, 157 tegen en 32 onthoudingen zijn standpunt vastgesteld over de toekomstige herziening van het EU-emissiehandelssysteem (ETS). Onder druk van der EVP-christendemocraten zijn op het laatste moment voor het bedrijfsleven versoepelingen aangebracht.

De afschaffing van de gratis rechten (lees: invoering van belasting op luchtvervuiling) begint pas in 2027, ná de Europese verkiezingen van 2024. Maar op verzoek van de Groenen en de S&D-sociaaldemocraten moet dat in vijf jaar zijn afgerond, in plaats van zeven.

Ook is nu opgenomen dat er een  koppeling komt tussen de invoering van een nieuwe douanebelasting (CBAM) op de import van milieu-onvriendelijke producten, en de nieuwe Europese belasting op CO2-uitstoot. Als het nieuwe CBAM de ‘weglek’ naar goedkope import niet kan tegenhouden, hoeven Europese bedrijven ook geen extra heffing te gaan betalen.

PvdA-Europarlementariër Mohammed Chahim was hoofdonderhandelaar op dat dossier. “CBAM is het enige instrument dat we hebben om onze industrie wereldwijd te stimuleren groener te gaan produceren. Tegelijkertijd bouwen we hiermee de gratis emissierechten af. Met CBAM gaat de vervuiler echt betalen en geven we een steuntje in de rug aan de rest van de wereld om hetzelfde te doen.”

GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout steunt het nieuwe compromis van de drie grote coalitiefracties in Straatsburg: “Hoewel wij echt meer ambitie hadden gewild, ben ik opgelucht dat er een acceptabel akkoord gevonden is. Door de huidige economische en geopolitieke situatie staat het klimaatbeleid enorm onder druk. We laten hier zien dat we ondanks die druk de Europese klimaatdoelen overeind houden.” 

Ook stemde het Europarlement voor een ‘sociaal fonds’ dat mensen financieel ondersteunt bij het verduurzamen van hun woning (lees: isolatiesubsidie). “Wie een grote transitie in gang zet, heeft ook de verantwoordelijkheid om te zorgen dat iedereen mee kan komen. Een sociaal klimaatfonds is een goed begin, maar de naar schatting 72 miljard euro is niet voldoende om de laagste inkomens zekerheid te bieden tijdens een groene transitie”, aldus Eickhout.

Europarlementariër Peter van Dalen (ChristenUnie) is opgelucht dat het Europees Parlement alsnog heeft ingestemd met het nieuwe emissiehandelssysteem (ETS): “Er is geen tijd te verliezen”.“Het is de hoogste tijd dat de industrie gaat verduurzamen. Het is daarom goed dat het ambitieniveau omhoog gaat van 61% naar 63% emissiereductie.”