De ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-landen hebben ingestemd met een nieuw Europees boete- en sanctiestelsel. Dat maakt het mogelijk om eerder juridisch en financieel op te treden tegen landen die zich niet aan de Europese spelregels houden. Dat pakket is opgesteld om strafmiddelen te hebben die eerder en sneller ingezet kunnen worden.
Directe aanleiding tot die sancties waren de Poolse regering die probeerde lastige rechters te ontslaan, en de Hongaarse regering die beperkingen oplegde aan internationale organisaties. De EU had het ‘zware’ middel om landen aan te klagen bij het Europees Hoof van Justitie, maar zulke processen duren járen. Nu heeft de EU het subsidie-middel ingebracht waardoor landen ook gestraft kunnen worden door (tijdelijke) intrekking van subsidies.
Ook kan de EU voortaan banktegoeden van persónen blokkeren als zij meewerken aan anti-Europese acties. Door het aannemen van dit nieuwe pakket strafmaatregelen gaat de EU waarschijnlijk nu al eerste actie ondernemen tegen Turkije. Dat land is voor de kust van Cyprus bezig met proefboringen naar gas en olie.
Heel Cyprus is EU-lid. De Turkse Republiek Noord-Cyprus bestaat uit het in 1974 door Turkije bezette gebied, maar wordt door vrijwel niemand als staat erkend. Turkije stelt echter dat het wel in zijn recht staat met de booractiviteiten. De zeebodem is er deel van het Turkse vasteland of Turkije boort naar gas in het belang van Noord-Cyprus, redeneert Ankara.
De EU is nu een stap dichter bij sancties tegen Turkije vanwege de gasboringen die dat land doet voor de kust van het Turkse deel van Cyprus. De EU heeft Ankara al vaak opgeroepen te stoppen met provocaties in de territoriale wateren van Cyprus. “We staan allemaal achter Cyprus”, zei de Nederlandse minister Stef Blok afgelopen zomer. Minister Blok wilde niet ingaan op de vraag wanneer die nieuwe strafmaatregelen kunnen worden genomen.