De nieuwe EU-Landbouwcommissaris Christophe Hansen heeft als eerste officiële daad de oprichting aangekondigd van een permanente adviesraad voor landbouw en voedsel (de European Board on Agriculture and Food, EBAF).
De bekendmaking komt op een pijnlijk moment: een dag voordat Brussel – na jarenlange besprekingen – het omstreden vrijhandelsverdrag met de Mercosurlanden heeft vastgesteld. Europese boeren hebben jarenlang geprotesteerd tegen dit verdrag, omdat import van voedsel uit die landen aan minder strenge eisen hoeft te voldoen dan die gelden voor EU-boeren.
Met de oprichting van de EBAF probeert Hansen spanningen in de landbouwsector weg te nemen. De instelling van zo’n permanent overlegplatform was eerder dit jaar – kort voor de Europese verkiezingen – al aangekondigd door Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. In reactie op grote boerendemonstraties in meerdere EU-landen had zij een strategisch landbouwberaad belegd.
De commissie wordt voor vijf jaar ingesteld en zal naar verwachting twee tot zes keer per jaar bijeenkomen. Als er dringend advies nodig is, kan commissaris Hansen ook extra vergaderingen beleggen. In januari begint de procedure om de samenstelling van de adviesraad vast te stellen.
“Het is cruciaal om boeren te betrekken bij het opstellen van EU-landbouwbeleid” zei de nieuwe Landbouwcommissaris. Volgens Hansen is de adviesraad een middel om boeren een structureel platform te bieden, waar ze rechtstreeks hun zorgen in Brussel kunnen uiten en invloed kunnen uitoefenen op het op te stellen beleid. Dit moet volgens hem helpen om de kloof tussen de agrarische sector en Brussel te overwinnen.
Hansen wil naar eigen zeggen het landbouwbeleid vereenvoudigen en duurzaam maken, met oog voor biodiversiteit en klimaatdoelen. Ook wil hij dat het EU het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) verder hervormt, zodat boeren beter ondersteund kunnen worden bij het voldoen aan milieueisen zonder dat hun concurrentievermogen schaadt.
Het ratificeren van het Mercosur-akkoord moet nog (voor een gedeelte) worden goedgekeurd door een gekwalificeerde meerderheid van de EU-landen en door het Europees Parlement. Over de juridische status wordt achter de schermen nog gesteggeld.
Frankrijk en Polen hebben al aangekondigd dat zij gaan proberen een ‘blokkerende minderheid’ binnen de 27-EU-landen tot stand te brengen. Als Italië zich daar bij aansluit, zou dat mogelijk kunnen worden. Andere EU-landen benadrukken dat het vrijhandelsverdrag breder en verstrekkender is dan alleen de belangen van de agrarische sector. Zij wijzen erop dat de EU-landen ook door de EU-export van technologie en andere producten kunnen profiteren van het nieuwe vrijhandelsverdrag.