Bij de presentatiie van het voorstel van de Europese Commissie voor verlengde toelating van glyfosaat in pesticiden heeft alleen Duitsland gezegd dat het tégen is. Ook van Oostenrijk is bekend dat het land tegen het gebruik van glyfosaat in de landbouw is. Frankrijk is niet langer tegen een volledig verbod, maar wil nu driekwart vermindering.
Nederland zou afgelopen vrijdag in de SCoPAFF-expertmeeting een voorbehoud maken, zo had LNV-minister Piet Adema al eerder aan de Tweede Kamer gemeld. Een Kamermeerderheid heeft het demissionaire kabinet opgedragen tégen te stemmen, maar Adema wil eerst nog een advies van de Nederlandse deskundigen van College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) afwachten.
De Europese wetgeving bepaalt dat de vergunning voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen kan worden verlengd voor een periode van maximaal 15 jaar. In dit geval stelt Brussel voor om de geldigheidsduur van glyfosaat met 10 jaar te verlengen. In theorie kunnen de LNV-ministers nog voor een kortere periode kiezen.
De huidige vergunning loopt in december van dit jaar af, maar bronnen dicht bij de Commissie verklaarden dat, als bij de eerste stemming in oktober niet de gekwalificeerde meerderheid wordt bereikt, de geldigheid van de herbicide zou worden verlengd tot de beraadslagingen zijn afgerond. Die laatste forrmulering schept voor weifelaars de bestuurlijke ruimte om het voorstel aan te houden, en uiteindelijk over de Europese verkiezingen heen te tillen.
Eerder kwamen twee belangrijke Europese adviesorganen (ECHA-chemicaliën en EFSA-voedselveiligheid) in extra studies tot de conclusie dat glyfosaat geen bedreiging vormt voor milieu en mens. Wel verbindt de Europese Commissie extra (nieuwe) voorwaarden aan het gebruik in stroken van vier tot tien meter breedte langs waterkanten. Ook moeten andere sproeikoppen worden gebruikt die nog minder kans op verwaaiing van uitgestrooide pesticiden geven.
De EU-landen zullen op 13 oktober met een meerderheid van stemmen moeten beslissen over de toekomst van glyfosaat.
In Frankrijk beloofde president Macron in 2017 om glyfosaat “uiterlijk” begin 2021 uit te faseren, voordat hij vorig jaar op zijn belofte terugkwam. In Nederland en België is het gebruik van glyfosaat verboden voor individuen, maar niet in de land- en tuinbouw. In Portugal is het gebruik ervan in de openbare ruimte verboden. In Tsjechië is het sinds 2019 beperkt maar niet verboden. Duitsland is van plan glyfosaat eind 2023 te verbieden.
Uiteindelijk kan het EU-voorstel zowel alleen worden geblokkeerd of worden aangenomen met een gekwalificeerde meerderheid. Dit betekent dat ten minste 55% van de lidstaten, die ten minste 65% van de EU-bevolking vertegenwoordigen, zich niet alleen niet van stemming moeten onthouden, maar ook actief voor of tegen moeten stemmen.
Vorig jaar lukte dat niet, waarop de Europese Commissarissen zelf beslisten om het gebruik met één jaar te verlengen, zodat die extra ECHA- en AFSA-studies mogelijk werden.