De Europese Commissie heeft afgelopen week niet ingestemd met een voorstel van landbouwcommissaris Janus Wojciechowski voor een EU-subsidie voor transportkosten voor Oekraiens graan naar EU-havens.
Dat zou dan gecombineerd moeten worden met voortzetting van het huidige, op 15 september aflopende EU-importverbod. De andere 26 EU-commissarissen zijn het daar (nog?) niet mee eens, en hebben de kwestie doorgeschoven naar deze week.
Wojciechowski zegt dat Oekraïne en de vijf EU-buurlanden het eens zijn met zijn voorstel voor transportsubsidie van ongeveer dertig euro per ton. Daarmee zou de aanschafprijs voor Oekraiens graan op de internationale markten concurrerend kunnen blijven. Maar Oekraïne is het er absoluut niet mee eens dat de tijdelijke beperkingen voor Europese import (in die vijf landen) worden verlengd.
Er geldt tot eind deze week een verbod op de import van tarwe, maïs, koolzaad en zonnebloemen vanuit Oekraïne naar Bulgarije, Hongarije, Polen, Roemenië en Slowakije. Kiyv heeft al gedreigd tegen de EU een klacht in te dienen bij de wereldhandelsorganisatie WTO als Brussel besluit dat verbod te verlengen.
Ook afgelopen weekeinde hebben Poolse PiS-politici in hun verkiezingscampagne opnieuw ronkende verklaringen afgelegd over het desnoods opnieuw blokkeren van de grensovergangen, om te verhinderen dat opnieuw tonnen (goedkoper) Oekraiens graan hun lokale markten bederven. Over vier weken worden in Polen parlementsverkiezingen gehouden, en de regerende PiS-partij voor Recht en Rechtvaardigheid probeert de kiezersgunst terug te winnen op het Poolse agrarische platteland.
Premier Matheus Morawiecki en LNV-minister Robert Telus verschenen zaterdag voor het oog van de tv-camera’s aan een grensovergang met Oekraïne. “De regering voert consequent haar beleid ter bescherming van de Poolse landbouw uit. Zoals we beloofd hebben, zullen we ons land verdedigen tegen de stroom Oekraïens graan”, zei premier Mateusz Morawiecki, die samen met minister Robert Telus, de grensovergang met Oekraïne in Dołhobyczów bezocht.
Daar herhaalden zij hun wens dat het importverbod wordt verlengd. Maar ook formuleerden ze dat het graan (en enkele andere landbouwproducten) wel over de weg of per spoor dóór hun land mag worden vervoerd naar havens in andere EU-landen. Daarmee zou voortzetting van de huidige situatie (gecontroleerde doorvoer) mogelijk worden. In dat geval is geen apart besluit van de 27 EU-Commissarissen nodig, tenzij Wojciechowski of voorzitter Von der Leyen de zaak op scherp zetten.