Europese Commissie: EU-landen kunnen zelf kunstmest inkopen

De Europese Commissie ziet op korte termijn geen enkele mogelijkheid om iets te doen voor landbouwers die te kampen hebben met de extreem dure kunstmestprijzen. Wel is Brussel bereid versneld toestemming  te geven als EU-landen zelf staatssteun aan hun boeren willen geven. 

Bovendien valt geen versoepeling van huidige mestregels te verwachten. Pas op langere termijn kunnen nieuwe ‘groene’ kunstmestvervangers worden toegelaten. Daarvoor moet eerst voorjaar-2023 besloten worden over een ‘nutriënten management plan’. 

Wel raadde Landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski LNV-ministers aan hun eventuele wensenpakket met hem te bespreken als onderdeel van de individuele nsp-onderhandelingen. Die procedures bieden volgens hem enige ruimte voor uitzonderingen-per-land. Maar op een vraag van verslaggevers over een mogelijke ‘derogatie’, trok hij een vies gezicht.

Wojciechowski had woensdagmiddag op een persconferentie in Brussel weinig nieuws te melden: de EU heeft het geld niet, dus als EU-landen iets voor hun boeren willen, zullen ze het zelf moeten ophoesten. Wel wil hij volgend jaar bekijken of de agri-crisisreserve ( ruim 425 miljoen) kan worden ingezet, maar daar hebben de 27 LNV-ministers ook iets over te zeggen.

In een eerste reactie zei COPA-voorzitter Christiane Lambert dat voor de Europese agrarische koepels Copa-Cogeca de teleurstelling even groot is als de verwachtingen waren: deze nieuwe mededeling geeft eenvoudigweg geen concrete antwoorden op de problematiek van de Europese boeren, zo zei ze.

Commissaris Wojciechowski zei dat de gevolgen van de extreem dure kunstmest per land erg verschillen; er zijn landen die weinig gebruiken en er dus ook weinig staatssteun voor nodig hebben.

Ook wees hij er op dat tot nu toe 18 landen ‘eigen geld’ inzetten, in allerlei verschillende vormen. En negen landen dus nog niets. De EU heeft eerder dit jaar verhoogde bedragen voor staatssteun toegelaten, en veel EU-landen zitten nog lang niet op hun maximum. 

Als geslaagd voorbeeld van wat er nu al wél kan, wee Wojciechowski op de situatie in Polen. Daar heeft de regering honderden miljoenen euro’s belastinggeld gestoken in een nationaal kunstmest-agentschap. Dat overheidsbureau koopt – met enige korting – hele grote partijen kunstmest in, die Poolse landbouwers vervolgens tegen verlaagde prijs kunnen inkopen. Het verschil wordt bijgelegd door de Poolse Staat.