De Europese Commissie heeft de Belgische uitkoopregeling van piekbelasters onder de Vlaamse varkenshouders goedgekeurd. Daarmee kan de Vlaanderen varkensboeren die willen stoppen opkopen om op die manier de stikstofuitstoot terugdringen, en heeft het Vlaamse kabinet nu ook een nationaal stikstofplan PAS vastgesteld.
De Europese Commissie beschouwt de 200 miljoen euro om piekbelasters uit te kopen niet als ongeoorloofde staatssteun. Ook Nederland bespreekt al maandenlang met Brussel plannen voor de uitkoop van Nederlandse piekbelasters, maar daarover zou nog steeds geen overeenstemming bestaan.
De vrijwillige uitkoopregeling in Vlaanderen is een belangrijk onderdeel van het stikstofakkoord dat de coalitie in Antwerpen vorig jaar opstelde. Toen sprak de Vlaamse regering af dat de varkenshouderij een derde moet inkrimpen. De vrees bestond dat de Europese Commissie de 200 miljoen zou zien als onrechtmatige staatssteun.
De Vlaamse regeling staat open voor kleine en middelgrote varkensfokkerijen, in de vorm van rechtstreekse subsidies tot 120% van het waardeverlies van activa. Het geld mag niet worden gebruikt om elders een ander varkensbedrijf te beginnen: de Vlaamse subsidie moet daadwerkelijk leiden tot inkrimping.
In de Nederlandse landbouw worden zulke voorwaarden door sommigen een ‘beroepsverbod’ genoemd. Stikstofbemiddelaar Johan Remkes stelde vorig jaar voor zo snel mogelijk een paar honderd agrarische piekbelasters uit te kopen, om daarmee PAS-melders te kunnen legaliseren.
De Nederlandse ministers Van der Wal en Adema werken aan een bredere, regionaal-georienteerde stikstofaanpak, maar hebben nog geen Brusselse instemming op hun uitkoop-plannen.
De Europese Commissie heeft de Vlaamse regeling getoetst aan de EU-staatssteunregels en oordeelde dat de subsidieregeling noodzakelijk en geschikt is om de vermindering van stikstofemissies in de landbouwsector te ondersteunen en op die manier bij te dragen aan milieubescherming, in overeenstemming met de Europese Green Deal.