De traditionele jaartoespraak van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen over de agrarische sector was niet alleen opvallend vanwege de vele aardige woorden die ze over ‘onze boeren’ zei, maar vooral ook over wat ze níét zei.
Von der Leyen zei dat Brussel de landbouwsector ‘een luisterend oor’ en ‘een strategische dialoog’ biedt. Wat dat concreet inhoudt zal vooral afhangen van wat commissaris Janus Wojciechowski en de nieuwe Klimaat-opperchef Maroš Šefčovič de komende anderhalf jaar nog in petto hebben. En juist bij veel laatste loodjes van de Green Deal lijkt de schoen te wringen.
Weliswaar zei Von der Leyen dat haar Europese Commissie vasthoudt aan de Green Deal zei vervolgens niets over biodiversiteit, van-boer-tot-bord, dierenwelzijn en voedselduurzaamheid.
Eerder vorige week meldde de doorgaans goed geïnformeerde Financial Times (in een vooruitblik op de jaartoespraak) al dat een aantal aangekondigde en al in voorbereiding zijnde Klimaat- en milieuwetten op de lange baan worden geschoven, en daarmee mógelijk worden uitgesteld tot na de Europese verkiezingen (juni 2024). De Engelse zakenkrant baseerde het geopperde uitstel op verklaringen van 4 EU-diplomaten.
De Europese Commissie overweegt naar verluidt af te zien van nieuwe regels voor dierenwelzijn, hoewel Commissaris Stella Kyriakides verschillende keren in zowel de landbouwcommissie als de milieucommissie heeft benadrukt dat ze ‘later dit jaar’ met dat voorstel komt.
Delen van die aangekondigde vernieuwing zijn al bekend, zoals een verbod op het houden van dieren in kooien, beperking van de duur van vee-transporten en een verbod op het doden van eendagskuikens.
Dat in EU-kantoren in Brussel inmiddels wordt gewerkt aan lijstjes voor ‘uitstel’ of ‘afstel’ heeft niet alleen te maken met de aankomende Europese verkiezingscampagne, maar ook met lange ‘nog te doen’-lijstjes bij verschillende EU-Diensten.
Bovendien moeten er na het vertrek van drie Commissarissen (Frans Timmermans, Margrete Verstager en Mariya Gabriel) taken en portefeuilles worden overgedragen (lees: doorgeschoven) aan nieuwkomers in de Commissie.
Vanuit Spanje, de huidige EU-voorzitter, komen er sinds vorige week ook berichten over afstel of afzwakkingen van belangrijke landbouwwetten. Over halvering van gevaarlijke chemicaliën in de landbouw zegt de Spaanse LNV-minister Luis Planas nog minstens drie of vier (maand-)bijeenkomsten van vak-techneuten nodig te hebben, waarmee het voorstel opnieuw vertraging oploopt.
Inmiddels heeft de Duitse LNV-minister Cem Özdemir (Groenen) een nieuw compromis aangekondigd dat meer duidelijkheid schept over de verplichte nationale taakstelling, en over een volledig gebruiksverbod ‘in ecologisch kwetsbare gebieden’.
De mogelijke gevolgen van ‘ luisterend oor en strategische dialoog’ van Von der Leyen staan maandag in Brussel niet op de agenda van de maandelijkse EU-LNV-ministerraad, maar zullen naar verwachting wel in de informele wandelgangen hèt onderwerp van gesprek zijn.