Dit jaar nog geen vaccinatie van EU-pluimvee tegen de vogelgriep

De Landbouwministers van de 27 EU-landen hebben unaniem ingestemd met een strategie om vaccinatie van kippen tegen vogelgriep mogelijk te maken. Daarmee worden in Frankrijk momenteel twee proeven gedaan, en ook Nederland heeft een proef voor eind dit jaar aangekondigd.

In de afgelopen jaren zijn de meeste Europese landen, en ook elders ter wereld, getroffen door hoogpathogene aviaire influenza (HPAI) epizoötieën, waarbij de huidige epizoötie in Europa de ernstigste is in de recente geschiedenis. Onderdeel van de strategie is een ‘regionale aanpak’ waarbij de vaccinatie wel voorgeschreven kan worden in dier-dichte gebieden, maar niet in de hele EU.

Als onderdeel van zijn prioriteiten op veterinair gebied had het Franse voorzitterschap van de LNV-ministers een strategisch debat op gang gebracht, op basis van een  vragenlijst. Een eerste samenvatting van de resultaten is eind maart voorgelegd aan de werkgroep Dier- en veterinaire vraagstukken (Chief Veterinary Officers), waarna nu de ministers ermee ingestemd hebben.

De meeste ministers benadrukken wel dat ze nog nergens permanent mee instemmen, omdat ze eerst willen weten hoe de exportlanden er op reageren. In de Wereldhandelsorganisatie WTO wordt erg moeilijk gedaan over het vaccineren van dieren, of het toevoegen van chemische middelen aan dierenvoer. De vrees voor de menselijke gezondheid speelt daarbij een grote rol. 

Veel ministers benadrukten ook dat niet alleen onder handelspartners maar ook onder de eigen pluimveehouders draagvlak voor de vaccinatie moet worden gezocht. Een belangrijk argument wordt ‘het dierenleed’ genoemd omdat bij besmettingen de hele veestapel op de getroffen boerderij moet worden geruimd.

In het verleden hebben vaccinaties tegen dierziekten geleid tot beperkingen op de Europese export. Daarom moet dat eerst uitgezocht worden. Bovendien moet de eigen voedselveiligheids dienst EFSA daar een advies over uitbrengen.

Over de situatie in Nederland meldde LNV-minister Henk Staghouwer vorige week aan de Tweede Kamer dat de huidige vogelgriep-uitbraak veel groter is dan de uitbraken die Nederland de afgelopen twintig jaar heeft gekend. Nederland had toen te maken met ‘seizoensgebonden’ uitbraken bij enkele bedrijven, en soms enkele jaren zonder uitbraken. 

Sinds het najaar van 2020 is HPAI echter in Nederland niet meer afwezig geweest. Daarnaast zijn er uitbraken geweest in pluimveedicht gebied, waardoor ook veel pluimveebedrijven preventief geruimd werden. De financiële afwikkeling van deze ruimingen loopt nog.

Er wordt dit jaar in Nederland een proef gestart om de effectiviteit van een aantal vaccins te testen. Minister Staghouwer zei verwachten dat de eerste resultaten in het vierde kwartaal bekend zijn. Mede op basis van uitkomsten van verschillende onderzoeken, zoals die nu worden uitgevoerd in Hongarije en Frankrijk, kan Nederland een strategie ontwikkelen om vaccinatie als extra preventieve maatregel in te zetten.