De meeste EU-landen vinden dat de milieu- en klimaatregels uit het gemeenschappelijke Europese landbouwbeleid moeten worden versoepeld. Ook moeten de EU-landen meer mogelijkheden krijgen om uitzonderingen toe te laten. Daarvoor is ook een tussentijdse aanpassing van het beleidsplan 2023-2027 nodig, waar instemming van de EU-landen en het Europees Parlement voor nodig is.
De EU-lidstaten kwamen dinsdag overeen om meer milieuvriendelijke vereisten van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) los te laten, in een nieuwe poging om maandenlange protesten van boeren te kalmeren. Het gaat dan met name om het voldoen aan eisen om in aanmerking te kunnen komen voor Europese landbouwsubsidie.
Brussel kreeg dinsdag voor de derde keer in twee maanden te maken met demonstrerende boeren met enkele honderden tractoren waardoor opnieuw een verkeerschaos ontstond. De politie zei dat ze traangas en waterkanonnen hebben ingezet tegen boeren die hen aanvielen met eieren en molotovcocktails. Er vielen meerdere gewonden.
De verruiming van de regels werd goedgekeurd door een speciale commissie vak-commissie van de ministers van Landbouw, zonder enige wijziging. De ministers hopen dat door versnelde behandeling de versoepeling al dit jaar kan ingaan. Ook de Landbouwcommissie van het Europees Parlement wil die versnelde procedure toepassen, maar daar is nog wel een plenaire stemming over nodig. Dat gebeurt mogelijk in de week van 22 april, in de laatste voltallige zitting van dit Europees Parlement.
Feitelijk worden met de voorgestelde versoepeling vier in 2022 vastgestelde milieubeperkingen in de landbouw opnieuw buiten werking gesteld, zoals verplichte braaklegging en wisselteelt. Vanwege de Russische oorlog tegen Oekraïne werden die beperkingen ook al in 2023 en 2024 tijdelijk opgeschort. Om ze helemaal uit het GLB-beleid te schrappen, moet een omvangrijke juridische procedure worden afgewikkeld. Daarom valt te verwachten dat die daadwerkelijke afhandeling aan het nieuwe Europese parlement (na juni 2024) en aan de nieuwe Europese Commissie (met ingang van 2025) wordt overgelaten.
De Belgische vicepremier David Clarinval zei dat de herziening tot doel heeft de administratieve rompslomp te verminderen en boeren meer flexibiliteit te geven terwijl “een hoog niveau van milieuambitie behouden blijft”. Die claim werd afgewezen door milieugroeperingen die het loslaten van de Green Deal-regels als een grote stap achteruit zien.
De Franse minister van Landbouw, Marc Fresneau, verwelkomde het als een stap “in de goede richting”. En de machtige Europese boerenvereniging Copa-Cogeca zei dat de goedkeuring ervan door de lidstaten een “positief signaal afgeeft” en roept EU-wetgevers op om dit voorbeeld te volgen.
De Duitse minister van Landbouw Cem Özdemir zei dat de veranderingen een stap terug betekenen – naar de tijd voordat de EU de bescherming van het milieu tot prioriteit maakte. “We zullen geen betere resultaten behalen door oude recepten te gebruiken”, waarschuwde Ozdemir.