Nederland niet tegen Natuurherstelwet, maar wil versoepeling

Nederland gaat over twee weken in de  EU-milieuraad niet tegen de natuurherstelwet stemmen, maar wil wel verdergaande concessies tegen het verslechteringsverbod. Die zijn naar verluidt al in voorbereiding.

Minister Christianne van der Wal (Natuur & Stikstof) is het ermee eens dat de natuur beter moet worden beschermd en uitgebreid, maar vreest dat in dichtbevolkt en dichtbebouwd Nederland deze natuurherstelwet de vergunningverlening voor grote projecten verder op slot zet.

In een vraaggesprek met het Financieele Dagblad zegt Van der Wal te vrezen voor verdere ‘juridisering’ van het natuurbeleid, inclusief allerlei vergunningen, procedures en bezwaren en processen. Ze ziet het draagvlak voor natuurbehoud steeds verder afkalven. Niet alleen boeren, maar de héle samenleving ziet de natuur sinds de stikstofcrisis teveel als ‘een hinderlijk obstakel’ voor vergunningverlening van economische projecten. 

In het FD-interview wijst de VVD-minister erop dat de afgelopen maanden het Zweedse voorzitterschap – mede op aandrang van Nederland – in het ambtelijk vooroverleg het wetsvoorstel op verschillende punten al heeft aangepast en afgezwakt. Zo wordt het verhogen van het grondwaterpeil in veenweidegebieden ‘tot maaiveld’ verlaagd tot 20 á 40 centimeter ónder maaiveld. Sommige critici vreesden ‘dat half-Nederland plas-dras zou worden gezet’.

Ook wordt het voorstel voor ‘natuurgebieden in de Noordzee’ aangepast, zo is de verwachting. De EU gaat die gebieden niet zelf aanwijzen, maar laat dat aan de EU-kustlanden zelf over. Daarnaast is inmiddels duidelijk dat het verslechteringsverbod in Nederland hooguit slaat op een gebied van tien bij twintig kilometer, en dus niet op alle landbouw of alle natuur.

‘De ambities van de Commissie voor natuurherstel steun ik van harte. We hebben de afgelopen jaren vanuit de economie te veel gevraagd van onze natuur. Ik heb alleen grote zorgen over hoe deze plannen moeten worden uitgevoerd. We hebben extra natuur nodig. Die moeten we beheren en onderhouden. Daar heb ik de boeren heel hard bij nodig. Sterker nog, zonder boeren gaan we dat niet fiksen’, zegt ze in het FD.

Van der Wal wil op de EU-Milieuraad (20 juni in Luxemburg) voor Nederland een soepelere behandeling lospeuteren. Ze heeft al eerder duidelijk gemaakt dat het overvolle Nederland niet te vergelijken is met uitgestrektere EU-landen, waar economie, wonen, werken, verkeer en vervoer en natuur en milieu niet op elkaars lip zitten.

‘Wij hebben hier een gevecht om de ruimte, grote ambities op gebied van woningbouw en verduurzaming én een bevolking die de komende jaren blijft groeien. Als dit voorstel in de huidige vorm wordt ingevoerd, gaan we een kant op die ik niet wil, namelijk verdere juridificering van de natuur’, zegt minister Van der Wal in het FD.

Ze hoopt dat de ‘resultaatverplichting’ in de nieuwe natuurherstelwet alsnog wordt afgezwakt tot een ‘inspanningsverplichting’, desnoods alleen ‘voor volgebouwde landen’.  Inmiddels wordt uit ambtelijk voor-overleg gemeld dat ook op dat punt een compromis in de maak is.

Ze is het er wel mee eens dat er een einde moet komen aan de achteruitgang van de natuur, maar ze wil kennelijk voorkomen dat de EU over een jaar of tien Nederland op de vingers kan tikken als er in die twintig vierkante kilometer ondanks het verbod tot sprake blijkt te zijn van natuurverslechtering.

In het FD-interview wil Van der Wal niet zeggen of Nederland bij het uitblijven van nieuwe toezeggingen vóór de natuurherstelwet zal stemmen. Wel maakt de VVD-natuurminister duidelijk dat ze het voorstel niet zal verwerpen. “Landen die deze wet helemaal van tafel willen, steun ik niet.’