De tot nu toe vrijwillige EU-richtlijn tegen voedselverspilling wordt een verplichting voor producenten en consumenten, als onderdeel van strengere regels voor de verpakkings- en verwerkingsindustrie.
Brussel vindt dat voedselverspilling in die sectoren om te beginnen met 10 procent moet worden teruggedrongen, en in de retail, horeca en huishoudens met 30 procent.
Die nieuwe verplichting is volgens demissionair landbouwminister Piet Adema aanzienlijk minder dan de 50 procent (voor retail en consument) die Nederland en andere EU-landen nu al als streefcijfer hanteren. Daarom mogen de EU-landen bovenop de EU-verplichting straks hun huidige eigen regelingen in stand houden.
Nederland vindt bovendien dat de taakstelling ook moet gaan gelden voor de primaire sector, zoals de land- en tuinbouw en veeteelt. Dat wil de Europese Commissie nu nog niet. Maar in reactie op het betoog van Adema lieten voedselcommissaris Stella Kyriakides en de Spaanse voorzitter Luis Planas weten dat over een paar jaar taakstelling voor de land- en tuinbouw ook mogelijk wordt.
Voedselverspilling in de landbouw zoals misoogsten is volgens de Commissie meestal onvermijdelijk. Bovendien zijn er nog geen wetenschappelijk vastgestelde cijfers over. De Europese Commissie zegt dat wel bekend is dat de meeste (70%) verspilling ontstaat in de verwerking, retail, horeca en huishoudens en dat daarom een taakstelling voor de landbouw van ondergeschikt belang is.
Nederland vindt bovendien dat de landbouw een eigen administratie moet gaan bijhouden over hun verlies aan voedselproductie. ‘Dit om de sector te beschermen tegen het afschuiven van verspilling door partijen verderop in de keten, in lijn met de succesvolle Nederlandse vrijwillige monitoring’, aldus Adema.
Eurostat zegt dat jaarlijks in de EU-landen ongeveer 89 miljoen ton voedsel (131 kilo per inwoner) wordt weggegooid. In Nederland wordt gemiddeld per persoon 34,3 kilo eetbaar voedsel weggegooid, waarvan een kleine vijf kilo zelfs nog onaangeroerd in schil of verpakking. In totaal verspillen huishoudens een kleine 10 procent van hun wekelijkse inkopen, met een gemiddelde waarde van 120 euro per persoon per jaar.