Het zal “zeer moeilijk” worden om uiterlijk in juli overeenstemming te bereiken over de EU-meerjarenbegroting en het corona-herstelfonds, gezien de meningsverschillen over de omvang en de verdeling van de fondsen, erkennen EU-ambtenaren en diplomaten in Brussel.
“Het zou heel goed zijn om in juli een politiek akkoord te hebben”, gaf de vicevoorzitter van de Commissie, Valdis Dombrovskis, na het financieel-economisch ministersberaad van afgelopen dinsdag toe. Maar van de Nederlandse premier Mark Rutte, één van de vier tegenstanders van hogere nationale bijdragen aan de EU-begrotingen, is al bekend dat hij ‘geen haast’ heeft.
EU-president Charles Michel heeft inmiddels contact opgenomen met de EU-leiders om hun mening over het compromisvoorstel van de Europese Commissie te vragen. Na deze eerste ronde zei een EU-ambtenaar tegen EURACTIV dat het “zeer moeilijk” zou zijn om vóór de zomervakantie de nodige unanimiteit van de 27 leiders te bereiken.
Bijna iedereen is het erover eens dat er haast bij is, aangezien de EU voor de diepste recessie in haar geschiedenis staat. Om de economische gevolgen van de pandemie tegen te gaan, heeft de Europese Commissie een ongekend herstelfonds van 750 miljard euro voorgesteld.
De EU-leiders slaagden er in februari ook al niet in een akkoord over de begroting te sluiten, omdat de verschillen tussen de noordelijke, zuidelijke en oostelijke lidstaten niet konden worden weggenomen. Het bijgewerkte MFK en het herstelfonds worden met name in twijfel getrokken door Nederland en Oostenrijk, maar ook door Oost-Europese landen zoals Hongarije.
Duitsland wil dat er “zeer snel” een compromis wordt gevonden over het EU-herstelfonds om landen die getroffen zijn door de coronacrisis te helpen. Enkele EU-landen zitten ernstig in de knel en hebben snel hulp nodig, heeft Duitsland laten weten in een overleg met de EU-ministers van Financiën.
Nederland stond samen met Zweden, Denemarken en Oostenrijk op het standpunt dat het fonds niet uit giften moet bestaan, maar uit leningen. Frankrijk en Duitsland zijn het daar niet mee eens. Zij willen 500 miljard euro onder bepaalde voorwaarden schénken aan de getroffen landen. Daarna is de Europese Commissie met een soort compromis gekomen waardoor het geld nu deels uit giften en deels uit leningen zal bestaan.
In het EU-ministersoverleg richt Nederland ditmaal de bezwaren op de omvang van het fonds en de EU-meerjarenraming. Volgens minister Hoekstra (Financiën) leiden de voorstellen tot een ‘substantieel hogere afdrachten’ voor Nederland, tNededre beginnen met een verhoging van 1.5 miljard in 2021 tot 2.3 miljard in 2027.
Nederland erkent wel dat het gewenst is om met andere landen samen te werken. Als ieder land zelf probeert de crisis op te lossen, volgt op de ‘symetrische schok van de COVID-19 uitbraak asymetrisch herstel’. Het kabinet is ook positief over de koppeling tussen steun en het doorvoeren van hervormingen en investeringen in digitalisering, onderzoek en vergroening. Maar Hoekstra heeft ‘serieuze twijfels’ over de financiering en de grootte van het fonds.