Nog steeds verzet van EU-landbouw tegen ‘minder-chemie-in-de-agri’

Landbouwminister Piet Adema vindt dat vermindering van gebruik van kunstmest en pesticiden in de Nederlandse land- en tuinbouw dringend en spoedig nodig is, vooral in de kassen en de bollenvelden.

Samen met verscheidene andere EU-landen pleitte Adema maandag in de Landbouwraad in Luxemburg opnieuw (tot nu toe: vergeefs) voor het SUR-pesticidenvoorstel van de Europese Commissie, maar nog steeds verzet een groot aantal Oost-Europese landen zich daartegen.

Om die impasse te doorbreken, hebben de Commissarissen Frans Timmermans (Klimaat), Virginius Sinkevicius (Milieu) en Stella Kyriakides (Voedselveiligheid) op verzoek van de weifelende LNV-ministers het afgelopen half jaar een aanvullend onderzoek gedaan naar de mogelijke gevolgen van een beoogde halvering van chemie-in-de-agri. Daaruit blijkt onder meer dat het alleen echte gevolgen heeft voor slechts een paar kleine gewassen (en amper voor granen of mais).

Ook wordt nu klip en klaar erkend dat gebruik van chemicaliën in uiterste nood toegestaan blijft, mits de agrariërs zich wel houden aan het acht-stappen-traject van het al langer bestaande (maar niet altijd nageleefde) geïntegreerd pesticiden management (IPM). 

Bovendien heeft aftredend voorzitter Zweden twee compromissen ingebracht waardoor de zware vermindering alleen geldt voor gezondheidsbedreigende ‘gevaarlijke’ middelen, dat het op een kleiner areaal zal gelden (75 ipv 90 %), en dat er alleen een gebruiksverbod komt voor publieksruimten (parken, plantsoenen, sportvelden etc). Waarschijnlijk gaat een berekeningsformule worden gebruikt van kilo’s per hectare, maar dat is nog niet zeker.

Die aanvullende studie wordt volgende week (5 juli) gepresenteerd, zo is de bedoeling. Maar omdat de Landbouwministers er nog niet formeel mee hebben ingestemd, is onduidelijk hoe en wanneer dit ‘nog steeds rondzwervende voorstel’ moet worden afgekaart.

Volgende week zou ook een voorstel worden gepresenteerd om op beperkte schaal gen-technologie (crisp-cas) toe te gaan laten. Daar zijn de landbouworganisatie hartstikke vóór, maar Commissaris Timmermans zei vorige maand dat als de ministers of het parlement de natuurherstelwet of de pesticidevermindering afwijzen en blokkeren, dat dan die nieuwe gen-techniek ook niet nodig zal zijn. Adema zegt dat het ‘gebruiksklaar is en dat we er morgen mee kunnen beginnen’.

De minister zei na afloop van het beraad wel de indruk te hebben dat enkele weifelende ambtgenoten lijken op te schuiven. Zij hebben de nieuwe (tijdelijk) EU-voorzitter, de Spaanse LNV-minister Luis Planas, opgedragen dit SUR-pesticidevoorstel zo snel mogelijk vlot te trekken.

Adema zei verder dat Nederlandse tuinders, kwekers en landbouwers niet alleen met dreigende vermindering moeten worden geforceerd over te stappen op ‘groene’ gewasbeschermers, maar dat ze ook moeten worden gestimuleerd met subsidies, scholing en praktijkhulp. Hij wees erop dat vooral de kassen in het Westland en de bloembollenteelt op de zandgronden te maken zullen krijgen met strengere regels. ‘We zien het in de waterkwaliteit, heus niet alleen in het Westland. Er komt gewoon veel te veel van dat spul in onze natuur’.

Ook zei hij dat in Nederland bij het Ctgb sinds kort de toelating van natuurvriendelijke middelen met voorrang worden afgehandeld. ‘Vroeger waren er veel meer aanvragen voor chemische middelen dan voor natuurlijke varianten. Alle aanvragen werden op volgorde van binnenkomst afgehandeld. Als er al eens een natuurvriendelijke tussen zat, moest die op z’n beurt wachten. Nu doen we ze om en om’, verduidelijkte Adema.