Brits Lagerhuis stemt vóór afscheid van de EU, maar noemt geen datum

Het Britse parlement heeft ingestemd met het akkoord dat premier Boris Johnson eerder deze maand in Brussel sloot met de EU-regeringsleiders over uittreding van Groot-Brittannië uit EU. Eerdere overeenkomsten van Johnson’s voorganger Theresa May werden tot driemaal toe weggestemd. Het is de eerste keer dat het Lagerhuis zich in een stemming in meerderheid uitsprak vóór opzeggen van het EU-lidmaatschap.

Het Lagerhuis verwierp het voorstel van premier Johnson om alle nieuwe wetten die bij deze Brexit horen in drie dagen tijd af te handelen. Volgens critici gaat het om technisch-juridische moeilijke wetgeving, die grote gevolgen heeft en waarbij geen fouten mogen worden gemaakt. Die wetten behelzen hoe Groot-Brittannië los van de EU gaat opereren, en wat er de komende jaren nog wél met de EU samen wordt gedaan.

Bovendien betekent behandeling van al die wetten dat de politici er amendementen en wijzigingsvoorstellen op kunnen indienen. Zo wordt nu opnieuw de mogelijkheid geopperd de bevolking er een uitspraak over te vragen, in een tweede Brexit-referendum. Ook is de kans groot dat er vervroegde parlementsverkiezingen komen, en er over een paar maanden een ándere regering in Londen zit. Het is daardoor nu nog niet duidelijk hóe het Britse afscheid van de EU er uiteindelijk uit gaat zien. Zelfs is nog niet duidelijk of die Brexit dóórgaat.

EU-president Donald Tusk heeft de EU-landen nu voorgesteld dat zij het eerdere Britse verzoek toekennen om de vertrekdatum van de brexit op te schuiven. Premier Johnson werd afgelopen weekeinde door het Lagerhuis gedwongen enig uitstel aan te vragen, waardoor Johnson zijn ‘gedroomde’ Brexit-datum van 31 oktober moest loslaten.

Tusk stelt voor het uitstel af te doen via een schriftelijke procedure, dus hij roept geen speciale EU-top bijeen. Frankrijk heeft laten weten dat het openstaat voor een “technische verlenging van met enkele dagen”. Duitsland staat ook open voor een kort uitstel van de brexit als het om de juiste politieke reden is. Een uitstel voor een korte termijn zou een soepele ratificatie voor het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie mogelijk maken.

Het is nog onduidelijk of de EU-landen de eerder genoemde datum van eind-januari gaan hanteren, of een andere formule. Een heropening van de gesprekken over het akkoord sluit Frankrijk echter uit.

Ook is nog niet duidelijk wat eventueel uitstel betekent voor de positie van een Britse EU-commissaris en voor de Britse Europarlementariërs. In de EU-wetten is bepaald dat landen die hebben deelgenomen aan Europese verkiezingen op 1 november recht hebben op een zetel in de Europese Commissie, en op zetels in het Europarlement. Van de nieuwe commissie-Von der Leyen is al bekend dat in de voorbereidingen gewerkt wordt aan een Commissie van 27, zonder een Britse commissaris. Van de vrijkomende zetels van de Britse Europarlementariërs is eerder gezegd dat ze zouden worden her-verdeeld over de overige landen, maar het EP heeft nog niet bepaald was er ná 1 november moet gebeuren.