Denemarken verdeeld over invoering van nieuwe landbouwbelasting

Uit een recent opinieonderzoek blijkt dat bijna de helft van de Denen vindt dat de onlangs bepleite CO2-reducties niet mogen leiden tot het sluiten van agrarische bedrijven. 44 procent is het ermee eens dat beperkingen op de uitstoot van broeikasgassen tot sluitingen kunnen leiden.

Maar 46 procent is het daar niet mee eens. Die verdeeldheid is even groot onder kiezers van de regeringspartijen als onder oppositiestemmers.

Deense deskundigen zeggen dat het land een nieuwe stikstof-belasting voor de landbouw moet instellen, omdat het land anders de internationale milieuverplichtingen niet haalt. Denemarken zou het eerste EU-land zijn waar een broekasgas-belasting wordt ingesteld.

De Deense deskundigen kwamen met drie varianten, oplopend van een heffing van enkele tientjes tot ruim honderd euro per ton uitgestoten CO2, in combinatie met premies om de sector te moderniseren. Die premies zouden gefinancierd kunnen worden met het geld van de huidige landbouwsubsidies.

In de meest verstrekkende variant wordt de belastingopbrengst van de extra toeslag op CO2-vervuiling ook ingezet voor verdere verduurzaming van de Deense agrarische sector. Binnen de EU geldt Denemarken als een van die trekkers van een actief milieu- en klimaatbeleid, inclusief de Green Deal binnen het landbouwbeleid.

De CEO van het Deens-Zweedse zuivelconcern Arla, Peder Tuborgh, vindt dat de uitstoot van broeikasgassen kan worden bereikt zonder invoering van de omstreden CO2-belasting. Volgens de Deense zuivelbaas heeft zijn concern de afgelopen twee jaar de uitstoot met 1 miljoen ton verminderd. 

‘Het enige wat de overheid zou moeten doen, is de sector een wortel voorhouden in plaats van met de stok te dreigen’, zo zegt Tuborgh in een groot interview in de grote Deense krant Jyllands-Posten. 

De directeur van Arla benadrukt dat hij het er volledig mee eens is dat de landbouw zijn aandeel in de Deense CO2-reductie moet leveren. Hij moedigt de overheid en de deskundigencommissie aan om te leren van het bonusmodel dat Arla vorig jaar introduceerde.  

Bij de denktank Concito, die deel uitmaakt van wat in Denemarken ‘het groene driehoeksoverleg’ wordt genoemd, wordt erop gewezen dat de door Arla geclaimde cijfers niet blijken uit de klimaatstatistieken. Uit cijfers van het Energieagentschap blijkt dat de uitstoot van Deens vee al jaren grotendeels onveranderd is. 

‘Ik zou graag het werk willen erkennen dat Arla doet, maar de Deense melkproductie bestaat niet alleen uit Arla. De voorgestelde CO2-belasting is een methode om deze over álle Deense boeren te spreiden, en we moeten iedereen erbij betrekken, zegt denktank-econoom Torsten Hasforth tegen Jyllands-Posten.