Denemarken gaat bij de Europese Commissie niet vragen om verlenging van de derogatie. Die loopt in Denemarken over enkele weken af. Het land zegt zich te gaan concentreren op manier waarop de stikstofuitstoot kan worden verminderen.
De Deense overheid heeft dit besluit onder meer genomen na intensieve gesprekken met de Europese Commissie. Denemarken is er de afgelopen tien, vijftien jaar, net als Nederland en Ierland, niet in geslaagd de vervuiling in de (kust-)wateren voldoende te verminderen.
Eerder heeft Duitsland jarenlang geprobeerd onder Europese regels uit te komen en verloor daardoor al in 2014 de derogatie. Sommige Deense agrarische bedrijven hebben al 22 jaar vrijstelling van de nitraatrichtlijn, maar mogen straks dus minder dierlijke mest op grasland verspreiden. Daardoor moet op korte termijn voor een miljoen ton dierlijke mest een andere plek worden gevonden.
Het verlies van de derogatie heeft grote gevolgen voor de rundveesector, aangezien ongeveer 40 procent van de Deense melkkoeien op bedrijven staat die er gebruikmaken. Veehouders zullen tot 35 procent meer oppervlak moeten zien te vinden om hun dierlijke mest elders weg te werken, naar schatting 30.000 extra hectare. In Ierland dreigt een soortgelijke situatie.
De afgelopen jaren hebben de opeenvolgende Nederlandse landbouwministers tevergeefs geprobeerd toestemming te krijgen voor verder uitstel. Daar valt met Brussel niet over te praten, mede omdat er al sprake is van een over enkele jaren uitgesmeerde gefaseerde afbouw.
De variant van mogelijke verkleining van de veestapel staat ook in Denemarken al enkele maanden hoog op de agenda, mede nadat een deskundigencommissie (‘de groene tripartite’) heeft geadviseerd een extra belasting in te stellen op de uitstoot van stikstof. Veehouders kunnen in dat geval subsidie krijgen voor omschakeling naar duurzame en klimaatneutrale voedselproductie.