EFSA-voedsel: aparte toets voor Crispr-Cas veredeling niet nodig

Het Europees bureau voor Voedselveiligheid (EFSA) vindt dat er geen extra EU-regels nodig zijn voor het gebruik van CRISPR-CAS veredelingstechnieken. Daarmee volgt de EFSA een eerdere uitspraak van het Europees Hof van Justitie die bepaalde dat de huidige ggo-toetsingscriteria voor dna-modificatie bij planten voldoende zijn voor CRISPR-CAS.

Met dit vorige week gepubliceerde nieuwe EFSA-advies over CRISP-CAS in plantenveredeling komt volledige toelating van die techniek een forse stap dichterbij. De Europese Commissie had om dat EFSA-advies gevraagd. Eerder dit jaar kregen twee wetenschappers de Nobelprijs voor de Scheikunde voor hun uitvinding van een ‘schaartje’ om de CRISPR-techniek te kunnen uitvoeren.

Met deze vorm van veredeling kunnen defecte of schadelijke onderdeeltjes van het dna worden verwijderd (‘weggeknipt’) zónder nieuwe (ánder) dna toe te voegen. Daarmee wordt volgens voorstanders het argument van tegenstanders weggenomen ‘dat er nieuwe natuur wordt geschapen’.

Deze techniek wordt al wel toegepast in de chemie en bij de ontwikkeling van medicijnen, maar in de EU is het gebruik in de voedselketen nog niet toegestaan. Deskundigen concluderen nu dat de huidige veiligheidstoetsen voldoende zijn: genome editing levert geen extra gevaren op.

Het bewerken van genen blijft volgens tegenstanders een controversiële technologie, met grote zorgen over de menselijke gezondheid en het milieu. Het Europees Parlement heeft eerder uitgesproken dat de huidige EFSA-toetsingscriteria niet voldoende zijn voor huidige chémische veredelingen en gewasbescherming, laat staan voor nieuwe dna-technieken.

“Met dit nieuwe advies vertroebelt EFSA de wateren gewoon. In tegenstelling tot wat ze beweren, veroorzaakt het bewerken van genen gevaren die nieuw zijn en verschillen van conventionele veredeling”, waarschuwde de Luxemburgse Europarlementariër Tilly Metz (Groenen).

De Nederlandse hoogleraar John van der Oost (Wageningen University & Research) toonde eerder al weinig begrip voor de weerstand tegen Crispr-Cas. ‘De landbouw heeft deze technologie nodig om ook de groeiende wereldbevolking te blijven voeden’, zei de wetenschapper onlangs tegen het LTO-vakblad Nieuwe Oogst.

‘In de hele discussie is er veel te weinig aandacht voor de enorme voordelen van gene-editing. Als we alles aan de natuur overlaten, moeten we misschien een paar miljoen jaar wachten op de juiste mutatie, en die tijd hebben we niet.’

Ook WUR-voorzitter Louise Fresco pleitte voor versoepeling van de EU-regels voor de DNA-schaartechniek. “De Nobelprijs moet de EU ertoe aanzetten om de regels voor CRISPR-Cas te verlichten, zodat er snel rassen op de markt kunnen komen die bijdragen aan de Europese Green Deal en het bestrijden van honger. Daarmee laat Europa zien dat het aan een maatschappelijk verantwoorde, duurzame toekomst werkt”, zo hield Fresco de EU-politici voor.