Voormalig president van de Europese Centrale Bank (ECB) Mario Draghi pleit voor radicale hervormingen en enorme investeringen om de Europese Unie (EU) economisch weerbaar te maken. Daarmee wil de Italiaanse oud-premier ook de internationale concurrentiepositie van de EU versterken.
In een toekomstvisie die Draghi heeft opgesteld op verzoek van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen wordt gesteld dat de EU achterblijft bij de Verenigde Staten en China op het gebied van innovatie, productiviteit en economische groei. Hij vindt dat er een dringende behoefte is aan een gezamenlijke Europese strategie om deze achterstand in te halen.
Aanvankelijk zou de gezaghebbende Draghi zijn aanbevelingen presenteren vlak voor de Europese parlementsverkiezingen (eind april, begin mei), maar stelde dat uit tot vlak voor de benoeming van een nieuwe Europese Commissie. Naar verluidt komt Commissievoorzitter Von der Leyen komende dinsdag in Straatsburg met haar eerste voordrachten voor nieuwe Commissarissen.
Volgens Draghi moet de EU jaarlijks ongeveer €800 miljard investeren, wat neerkomt op ongeveer 4,5% van het jaarlijkse BBP van de EU. De investeringen zouden gericht moeten zijn op strategische sectoren zoals technologie, groene energie, en industriële modernisering. Dit is noodzakelijk om te kunnen concurreren met de snelgroeiende economieën van de VS en China.
Om dat te kunnen betalen, stelt hij gezamenlijke schulduitgifte voor via zogenaamde Eurobonds. Dit zou moeten helpen om Europese publieke uitgaven zoals infrastructuur, defensie en innovatie, gezamenlijk te financieren. Hoewel zo’n voorstel na de coronacrisis succesvol werd toegepast met het Europese Herstelfonds, stuit het nu (nog?) op verzet van enkele lidstaten, waaronder Duitsland, Nederland en de Scandinavische landen, die huiverig zijn voor het aangaan van gezamenlijke schulden.
Draghi benadrukt de noodzaak van een sterke EU op het wereldtoneel, vooral op economisch gebied. De EU loopt het risico overvleugeld te worden door de VS en China als er niet snel actie wordt ondernomen. Vooral de technologische achterstand van Europa is een punt van zorg.
Slechts vier van de vijftig grootste technologiebedrijven wereldwijd zijn Europees, terwijl veelbelovende Europese start-ups vaak uitwijken naar de VS op zoek naar betere financieringsmogelijkheden en marktkansen. Draghi waarschuwt dat Europa een “trage dood” riskeert als het niet snel in actie komt.
Ook pleit Draghi voor een einde aan de nationale veto’s binnen de Europese Raad, om sneller beslissingen te kunnen nemen en een effectievere gezamenlijke economische koers te varen. Hij vindt dat het vergadercircuit en de besluitmachine in Brussel veel effectiever moet. Daarover wordt elke vijf jaar bij EU-verkiezingen weliswaar vaak over gesproken, maar tot compromissen en besluiten daarover komt het amper.