De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn het eens geworden over versoepeling van de douane- en transportregels voor voedsel- en landbouwproducten vanuit Engeland naar het Britse overzeese gebied Noord-Ierland.
Daardoor kunnen meer typisch Britse voedingsmiddelen versneld door de Britse en EU-douane worden geloodst en kan de bevoorrading van winkels worden verbeterd. Die hapert sinds de Engelsen met hun Brexit uit de EU zijn gestapt.
Omdat zowel Groot-Brittannië als EU-lidstaat Ierland wilden voorkomen dat er een nieuwe ‘harde’ grens zou komen tussen Ierland en de Britse provincie Noord-Ierland, was besloten na de Brexit de EU-douanegrens in de Ierse Zee te leggen, tussen Ierland en Engeland. Maar daarmee kwam Noord-Ierland binnen Europees juridisch gebied te liggen.
Dat laatste werd door fanatiek pro-Britse politici in Noord-Ierland beschouwd als een verwerpelijke eerste stap op weg naar het door Londen ‘loslaten’ van hun overzeese gebiedsdeel. En in het Britse parlement in Londen zijn de Tories (de Conservatieve Partij) voor hun meerderheid afhankelijk van die pro-Britse Noord-Ierse partij.
Door de politieke onenigheid over welles-nietes Brexit of EU ligt ook de Noord-Ierse provinciale regering ( in Stormont) als langer dan een jaar stil. De EU wilde wel meewerken aan versoepeling van douaneregels naar Noord-Ierland, als dat maar niet een nieuwe smokkelroute of belastingontduiking zou opleveren.
Er komen nu speciale exportformulieren en scan-codes voor ‘Engelse eindgebruikers’ in Noord-Ierland. Daarmee wordt boodschappen vanuit het VK afleveren in Noord-Ierland gemakkelijker. EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de Britse premier Rishi Sunak hebben daartoe maandag aan het zogeheten Noord-Ierse Protocol nu het Akkoord van Windsor toegevoegd.
Von der Leyen legde uit dat Engelse levensmiddelen niet mogen worden onthouden aan consumenten in Noord-Ierland, maar dat voor leveringen aan de EU-landen de EU-regels verplicht blijven. In de praktijk zullen de grenscontroles aan de Ierse Zee worden afgeschaft voor geregistreerde voedselexport met het label “Alleen Noord-Ierland”.