De EU-ministers van Financiën bespreken dinsdag opnieuw per video welke financiële middelen de Europese Unie kan inzetten om de economische en maatschappelijke klappen van de coronacrisis op te vangen. Het gaat daarbij om het bijeenbrengen van hónderden miljoenen euro’s uit al bestaande fondsen en tegoeden en uit het aanboren van níeuwe geldstromen.
De relaties tussen de zuidelijke EU-landen en de noordelijke landen zijn momenteel zeer gespannen. Nederland, Oostenrijk, Finland en Duitsland blokkeerden twee weken geleden het aanbreken van het ESM-noodfonds. Die landen wordt nu verweten niet solidair te zijn met het zwaar door het coronavirus getroffen Italië en Spanje.
De Nederlandse minister Wobke Hoekstra staat voor de lastige taak om te laten zien dat de eerdere afwijzende Nederlandse houding inmiddels iets is versoepeld, maar dat Nederland desondanks met de hand aan de rem wil onderhandelen. Nederland heeft al een miljard financiële steun toegezegd voor de bestrijding van médische kosten van het coronavirus.
Over een steunpakket voor herstel van de ingestorte economíe van die Zuid-Europese landen is Nederland terughoudender. Premier Mark Rutte kondigde vorige week aan dat hij met de premiers van Italië en Spanje zou gaan praten, maar dat is nog niet gebeurd. Premier Rutte wil ook het ESM, dat in 2012 werd gelanceerd om landen in financiële problemen te redden, niet onbeperkt zonder voorwaarden inzetten.
De Europese Commissie heeft voorgesteld om als EU 100 miljard euro bij banken te lenen. EU-landen kunnen dan bij de Commissie gunstig lenen om tijdelijke uitkeringen en werktijdverkorting te financieren. Onder aanvoering van Parijs en Rome wil een aantal regeringen een nieuw soort euro-obligaties gaan uitgeven. Nederland is fel tegen het uitgeven van zulke eurobonds, omdat dan gezamenlijk miljardenschulden worden aangegaan. Nederland en Duitsland moeten daar niets van hebben.
De topman van dat Europese noodfonds ESM heeft opgeroepen tot solidariteit van de EU-landen. Directeur Klaus Regling pleit voor een gezamenlijk financieel antwoord en wees er vorige week op dat Europese schulden niets nieuws zijn. Van dat ESM-fonds zou een deel snel vrij kunnen worden gemaakt voor landen in nood. Nederland vindt wel dat in een later stadium die landen hun economie moeten herstructureren. Italië is pertinent tegen voorwaarden. De negentien eurolanden zijn de aandeelhouders van dat fonds, maar de niet-eurolanden mogen er vandaag in Brussel ook over meepraten.