In het geval van een natuurramp of andere catastrofe moet de Europese Unie met genoeg geld paraat staan om getroffen EU-landen te helpen. Deze les wordt nu al door het Europees Parlement getrokken uit de overstromingen die momenteel in Midden- Europa grote schade en ellende veroorzaken.
Door hoogwater zijn in Oostenrijk, Duitsland, Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije en Roemenië hele gebieden blank komen te staan. Infrastructuur en huizen zijn weggevaagd, en honderdduizenden mensen moesten vluchten.
De Europarlementariërs mopperden over de recente bezuinigingen op het EU-rampendienst. Ze willen in de volgende meerjarenbegroting extra geld uittrekken om de paraatheid bij catastrofes te vergroten. Ook willen ze dat het EU-Solidariteitsfonds ‘evenredig is aan het toenemende aantal en de ernst van de natuurrampen in Europa’.
In de afgelopen dertig jaar zijn zeker 5,5 miljoen EU-burgers getroffen door natuurgeweld. Er vielen drieduizend doden te betreuren en er was voor ruim 170 miljard euro aan economische schade.
Het toegenomen aantal natuurrampen heeft grote samenhang met de klimaatopwarming, aldus veel Europarlementariërs. Zo werd dit jaar weer een record gebroken: de zomer van 2024 was de warmste ooit in de EU. Naar verwachting zet deze trend zich door.
Om de toekomstige situatie het hoofd te bieden, moeten er op lange termijn meer EU-investeringen komen in ‘regionale en lokale veerkracht’. Het toekomstige beleid van de EU moet zich ook nog meer richten op het aanpassen aan de klimaatverandering.
In een donderdag aangenomen resolutie over de verwoestende overstromingen uiten de Europarlementariërs hun ongenoegen over de recente bezuinigingen op het EU-mechanisme voor civiele bescherming. Ze roepen op tot voldoende en verbeterde financiering om de paraatheid te vergroten en de capaciteitsopbouw te verbeteren, met name met het oog op de volgende meerjarige EU-begroting.
De (nieuwe) Europese Commissie moet daarom snel met een klimaataanpassingsplan komen, zo vinden de Europarlementariërs. Daar horen ook comncfrete wetsvoorstellen bij. Dit is al min of meer aangekondigd door Commissievoorzitter Ursula von der Leyen voor de periode 2024-2029.
PvdA-Europarlementariër Mohsmmed Chahim zegt ‘dat dit niet de overstroming van de eeuw is, maar de eeuw van de overstromingen’ en vindt dat er actie moet komen. ‘Wij kunnen deze mensen niet achterlaten. Wij kunnen deze boeren niet achterlaten. We kunnen het ons niet veroorloven om deze debatten jaarlijks te houden als reactie op rampen. Het is tijd om beslissende actie te ondernemen.’ Hij pleit voor ‘een veerkrachtig Europa’ dat de excessen van de klimaatverandering aan kan.
Chahim’s collega Jeanette Baljeu (VVD) is het daar mee eens. ‘Deze ramp, net als de overstromingen in onder andere Nederland in 2021 en de vele bosbranden in Zuid-Europa, herinneren ons er pijnlijk aan hoe klimaatverandering de frequentie en de hevigheid van natuurrampen vergroot.’
Daar voegt zij aan toe: ‘De jarenlange Nederlandse ervaring in de strijd tegen water laat zien dat we onszelf kunnen beschermen door gericht te investeren in waterbeheer en investeringen te doen.’