Europese boterprijzen naar record door minder melk door blauwtong

De boterprijzen in Europa blijven stijgen, en in veel EU-landen zitten ze inmiddels op een historisch hoog niveau. Dit is vooral zichtbaar in landen zoals Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk, België en Nederland, waar consumenten te maken hebben met hogere prijzen in de supermarkten. De stijgende boterprijzen zijn een gevolg van de krimpende melkproductie, mede door de verspreiding van het blauwtongvirus onder koeien.

De Europese boterindex kende op 18 september een historische dag door het doorbreken van de grens van 8.000 euro/ton boter. De Europese kaas- en boterprijzen blijven daarmee de rest van de wereld overtreffen. De EU-kaasprijzen bedroegen afgelopen week gemiddeld $ 2,63 per pond, vergeleken met de Nieuw-Zeelandse prijs van $ 2,09 en de Amerikaanse prijs van $ 2,13 per pond. 

Het verband tussen de boter stijgende prijzen en de dalende melkproductie is duidelijk. Het blauwtongvirus, dat zich snel verspreidt in Europa, is een belangrijke oorzaak van de lagere melkvolumes. Melkveehouders in de getroffen landen kunnen de vraag naar melk niet bijbenen, waardoor de prijzen voor zuivelproducten, inclusief boter, stijgen. Bovendien zorgen de stijgende kosten voor veevoer, energie en transport voor extra druk op de zuivelsector, wat de prijzen verder omhoog duwt.

In Duitsland was in juli sprake van een lagere melkaanvoer van 1,5% Daarnaast zijn de stijgende kosten voor veevoer, energie en transport andere factoren die bijdragen aan de hogere zuivelprijzen. Ook in Oostenrijk worden recordprijzen voor boter genoteerd. De prijs voor een pakje boter ligt daar zelfs hoger dan in Duitsland. 

Frankrijk blijkt ook een sterke stijging van de boterprijs. In september 2024 werd de groothandelsprijs van boter een recordhoogte van €8.180 per ton bereikt, wat bijna het dubbele is van de €4.260 die een jaar eerder werd genoteerd. 

In Nederland en België is de situatie vergelijkbaar. De melkproductie in Nederland bereikte in augustus 2024 het laagste niveau van de afgelopen tien jaar, en in juli lag de productie al 3,2% lager dan het jaar ervoor. Ook in België werd een daling van de melkproductie gemeld.

De verwachting is dat de boterprijzen voorlopig hoog zullen blijven, terwijl het aanbod beperkt blijft en de vraag naar zuivelproducten onverminderd groot is. In heel Europa wordt er met zorg gekeken naar de ontwikkeling van het blauwtongvirus en de impact die dit heeft op de melkproductie en de prijzen van zuivel.