
De Europees begrotingscommissaris Johannes Hahn is optimistisch dat de EU-leiders volgende week in Brussel een akkoord kunnen bereiken over de meerjarenbegroting van 2021 tot en met 2027. Volgens de Oostenrijker is een compromis mogelijk tussen de verschillende standpunten van de 27 EU-regeringsleiders.
Hahn toont zich daarmee optimistischer dan andere EU-functionarissen. Traditioneel zijn er minstens twee slopende topconferenties nodig om binnen de EU het eens te worden over omvang en invulling van een meerjarenraming. “Met politieke wil en staatsmanschap kunnen we die traditie doorbreken”, meent Hahn.
De Europese Commissie wil de begroting optrekken van nu 1,00 naar 1,11 procent van het gezamenlijk inkomen van de 27 lidstaten, ondanks dat door het Britse vertrek uit de EU een gat van jaarlijks circa 11 miljard euro ontstaat. Het Europees Parlement verlangt een totaalbedrag van 1,3 procent, en ‘in elk geval nieuwe inkomsten’. Dat wordt gezien als een pleidooi voor de invoering van een rechtstreekse Europése belasting, hetgeen tot nu toe altijd een taboe is onder de EU-landen.
De Nederlandse premier Mark Rutte zei vorige week nog dat Nederland niet meer wil afdragen dan de afgelopen zeven jaar, inflatie en economische groei daargelaten. Maar deze week zei de Nederlandse onderminister van Financiën, Hans Vijlbrief, dat Nederland bereid om het fiscale veto in de EU ter discussie te stellen, zo meldde het Financieel Dagblad.
Tot nu toe zijn binnen de EU afspraken over belastingen onderhevig aan het unanimiteitsbeginsel, wat in praktijk neerkomt op een vetorecht van elk land. Nederland zou bereid zijn dat vetorecht op te geven ‘voor harmonisatie van energiebelastingen’. De bewindsman wijdde niet verder uit over andere Europese plannen voor de invoering van Europese belastingen, bijvoorbeeld op plastic flessen of eenn Europese internetbelasting.
Met de formulering zich ‘niet per definitie uit te spreken spreken tegen meerderheidsbesluiten’ als het gaat over het ‘grotere doel’ van het klimaatbeleid, kán op de top in Brussel de discussie in EU-regeringskringen worden opengebroken over het ‘belastingenveto’ en op ‘europese belastingen’.
Eerder toonde ook de Nederlandse Eurocommissaris Frans Timmermans zich bezorgd over de rigide houding van Nederland bij de onderhandelingen over de Europese meerjarenbegroting, zo bleek uit een recent interview in het Financiele Dagblad. Timmermans is bang dat Nederland door zijn onbuigzame houding alleen komt te staan en uiteindelijk slechter af is dan wanneer het bereid is compromissen te sluiten. Ook landen als Oostenrijk, Denemarken en Zweden hebben bezwaar tegen het verhogen van het EU-budget.
Met de nieuwe opstelling over loslaten van het belastingen-veto maakt het Nederlandse kabinet niet alleen een draai ten opzichte van eerdere eigen standpunten, maar gaat het ook in tegen de grootste regeringspartij VVD. Daarmee kan de besluitvorming over een hogere Nederlandse bijdrage aan de EU ook leiden tot meningsverschillen of een crisis binnen de Nederlandse regeringscoalitie.
Volgens EU-bronnen wordt achter de Brusselse schermen “tot in de finesse” geschaafd aan de cijfers om oplossingen te vinden voor de eisen van de lidstaten en zou er “beweging” zitten in de onderhandelingen. In dat laatste geval zou de top van 20 februari mogelijk tot een politiek getint akkoord kunnen komen over toekomstige nieuwe inkomsten ten gunste van nieuwe EU-projecten zoals de Green Deal, waarna op een vervolg-top (in het tweede halfjaar van 2021) een definitief akkoord kan worden gesloten.