Migratie wordt wat de Nederlandse premier Mark Rutte betreft één van de speerpunten bij de komende parlementsverkiezingen in Nederland, in voorjaar 2021. Dat zegt de minister-president in zijn traditionele Kerst-interview met De Telegraaf. Hij maakt daarmee een Europése kwestie tot speerpunt van binnenlandse politiek.
De liberaal Rutte bepleit dat Europa wel in nood verkerende vluchtelingen opneemt, maar niet langer asielzoekers in toegangsprocedures opneemt die geen enkele kans op toelating hebben. Hij stoort zich eraan dat sommige EU-landen aan de buitengrenzen van Europa alle vluchtelingen en asielzoekers ongecontroleerd doorlaten.
De toelating van enkele miljoenen vluchtelingen en asielzoekers, vooral uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika, is de afgelopen vijf jaar al een splijtzwam tussen Europese landen. Sommige Oost-Europese landen weigeren asielzoekers in hun dorpen en steden op te nemen, en verscheidene Zuid-Europese landen laten asielzoekers ongehinderd en ongeregistreerd dooreizen
Premier noemt in het interview geen landen bij naam, maar doelt waarschijnlijk vooral op landen als Polen, Hongarije, Oostenrijk, Griekenland, Italië en Spanje. Het negeren van de controles zou het voortbestaan van het Schengenakkoord wat Rutte betreft in gevaar kunnen brengen. Critici zeggen dat het akkoord al niet meer functioneert en bestaat. In dit akkoord maakten Europese landen afspraken over het vrije verkeer van personen tussen de lidstaten.
“De landen aan de buitengrenzen moeten onderscheid maken tussen echte asielzoekers en economische migranten die niets in Europa te zoeken hebben. Die laatste groep moeten ze niet laten doorlopen. Als dat niet gebeurt, dan kun je niet verder met Schengen”, aldus Rutte.
Of het akkoord van Schengen ook daadwerkelijk wordt opgeheven als er niks gaat veranderen, kan de premier niet zeggen. “Ik zeg niet dat we Schengen gaan opheffen, maar Schengen komt wel in gevaar. Solidariteit is een fundamentele afspraak binnen Schengen.”
Als het Schengenakkoord wordt opgeheven, kan dat betekenen dat er weer grenscontroles komen. Rutte ziet dat liever niet gebeuren.
Het pleidooi van de Nederlandse premier wordt door waarnemers ook gezien als een reactie op de opkomst en groei van rechts-populistische politieke partijen in Nederland. Nederland kent al vele jaren de grote anti-moslimpartij PVV van Geert Wilders. Sinds vorig jaar is daar het Forum voor Democratie (FvD) bijgekomen, die zich sterk kant tegen alle soorten buitenlandse invloeden in Nederland. PVV en FvD gelden als sterk anti-Europees.
Die twee partijen hebben zich aangesloten bij allerlei coalities met rechts-extreme en sterk-nationalistische partijen. Bij provinciale verkiezingen begin dit jaar werd het FvD in één keer bijna de grootste partij.