Het meningsverschil tussen de Europese Unie en Groot-Brittannië over de douanecontroles in Noord-Ierland hebben geleid tot het aftreden van de Noord-Ierse premier Paul Givan. Zijn aftreden komt te midden van de escalerende campagne van zijn pro-Britse DUP tegen het Noord-Ierse Protocol van de Brexit.
De DUP heeft herhaaldelijk gedreigd haar ministers terug te trekken uit het regionale bestuur in Belfast, als er niet voldoende wijzigingen worden aangebracht in het Noord-Ierse protocol. Dat onderdeel van het Brexit-verdrag bepaalt dat Britten en Noord-Ieren in hun handelsverkeer douanecontroles moeten instellen omdat (de Britse provincie) Noord-Ierland onderdeel blijft uitmaken van de Europese vrije markt
Vorige week had de Noord-Ierse minister van Voedsel + Landbouw Edwin Poots eenzijdig gelast om een halt toe te roepen aan deze havencontroles die leiden tot vertragingen in winkelbevoorrading. Het Hooggerechtshof in Belfast heeft dat inmiddels teruggedraaid.
De landgrens tussen Ierland en Noord-Ierland is volledig open. Leveringen aan Noord-Ierland moeten worden gecontroleerd om te voorkomen dat goederen ongecontroleerd vanuit derde landen via Groot-Brittannië de EU binnenkomen. De Noord-Ierse minister van Landbouw, Edwin Poots, wilde van deze controles af.
Tussen Brussel en Londen zijn al tal van vereenvoudigingen overeengekomen, maar nog steeds zonder tevredenheid van de Noord-Ierse DUP. De EU noemt stopzetting van de douanecontrole een schending van de bestaande handelsovereenkomst.
Door het aftreden van de Noord-Ierse premier Gavin moet ook vice-eerste minister Michelle O’Neill aftreden. Zij is van de Sinn Fein-partij, de pro-Europese Ierse nationalistische rivaal van de DUP. In april zijn er regionale verkiezingen in Noord-Ierland; mogelijk worden die nu vervroegd.
Volgens sommige commentatoren is het aanhoudende DUP-commentaar op de douanecontrole vooral bedoeld om het pro-Britse standpunt van de partij te benadrukken. Sinn Fein vindt dat er een referendum over die handelspositie van Noord-Ierland moet worden gehouden.