De Poolse premier Donald Tusk heeft vanwege de grote overstromingen een tijdelijke noodtoestand uitgeroepen, terwijl Polen zich voorbereidt op nieuwe overstromingen.Tusk zegt dat er in zijn land meer dan € 1 miljard nodig is voor noodhulp. De Europese Commissie buigt zich over dat verzoek.
Zijn oproep om steun kwam nadat dagen van hevige regenval in Centraal-Europa ernstige overstromingen veroorzaakten in Polen, Tsjechië, Slowakije, Roemenië en Oostenrijk. In die landen worden nu ook de eerste schaderapporten opgemaakt.
De Oostenrijkse overheid heeft gereageerd met financiële hulpmaatregelen, waaronder een meerjarig rampenfonds dat is verhoogd tot €1 miljard. Bedrijven kunnen renteloze leningen en garanties aanvragen. De Oostenrijkse kanselier Karl Nehammer zei dat er al contact was gelegd met de getroffen buurlanden en de Europese Commissie om activering van het EU-Solidariteitsfonds te onderzoeken. Het Europees Parlement heeft Brussel al opgeroepen veel meer geld voor schadevergoedingen opzij te zetten.
Kanselier Nehammer reist donderdag naar Polen voor een overstromingsconferentie. De Poolse premier Donald Tusk heeft EU-leiders uitgenodigd voor deze top, waar de getroffen landen beschermende maatregelen en wederopbouw zullen bespreken. Naast de regeringsleiders zal ook Commissievoorzitter Ursula von der Leyen deelnemen.
In het Europees Parlement is woensdag al gesproken over nieuwe mogelijkheden voor grensoverschrijdende natuurrampen, vergelijkbaar met de wederopbouwfondsen na de COVID-coronaperiode. Daar wordt donderdag over gestemd.
Tot nu toe komen de eerste gedetailleerde berichten over de gevolgen voor het platteland en de land- en tuinbouw in Midden-Europa vooral uit Tsjechië, Oostenrijk en Polen.
Volgens een verzekeraar zullen de hoogste verliezen mogelijk optreden in Tsjechië, een van de landen die het zwaarst getroffen zijn, eraan toevoegend dat de verzekering voor natuurrampen in dat land gebruikelijker is dan in de andere getroffen landen.
Enkele Tsjechische fabrieken en winkels hebben hun productielijnen stilgelegd, zoals de chemische fabriek BorsodChem in Ostrava, drankenfabrikant Kofola en de cokesfabriek OKK Koksovny, een van de grootste producenten van gieterijcokes in Europa. Grensoverschrijdende treinverbindingen tussen Polen en Tsjechië, evenals tussen Hongarije en Oostenrijk, zijn opgeschort.
In Opper-Oostenrijk zijn veel akkers en weilanden onder water komen te staan, waardoor de oogst van druiven, maïs, zonnebloemen en suikerbieten ernstig wordt bedreigd. Ook vleesverwerkers en landbouwers hebben aanzienlijke materiële schade geleden. Zo is de fabriek van vleesverwerker Wiesbauer volledig onder water komen te staan, met miljoenen euro’s aan verloren vleesproducten en vernietigde machines.
Een varkensboer in Judenau-Baumgarten verloor honderden dieren door het stijgende water, terwijl gewassen zoals pompoenen nu aanspoelen op de oevers van de Donau. De infrastructuur van bedrijven en boerderijen is zwaar getroffen, met verwoeste machines, ondergelopen kelders en vernietigde oogsten. Sommige bedrijven moeten weken, zo niet maanden, stilleggen om hygiëne- en veiligheidsnormen te herstellen, vooral bedrijven in de voedselproductie, zoals paddenstoelenkwekerijen.
Er is nog veel onzekerheid over de omvang van de schade. Pas nadat het water zich heeft teruggetrokken, zal duidelijk worden hoeveel gewassen en infrastructuur verloren zijn gegaan, en hoe lang het herstel zal duren. Volgens de Oostenrijkse Kamer van Landbouw zal bij vers gezaaide gewassen, zoals koolzaad of speciale gewassen, pas na enige tijd duidelijk worden of de zaden of zaailingen de overstroming hebben overleefd.
De weersituatie laat momenteel in Oostenrijk geen suikerbietenoogst toe. Daarom zal de start van de suikerbietencampagne minstens een week worden uitgesteld. Ook wordt het vee al vroegtijdig terug uit de Alpenweiden gehaald.