Met een verrassingsbezoek aan de Russische president Poetin heeft de Slowaakse premier Fico opschudding veroorzaakt in de Europese Unie met zijn reis naar Moskou – de eerste sinds de Russische invasie van Oekraïne en het begin van de EU-boycot tegen het Poetin-regime.

Het gesprek ging ongetwijfeld over de Russische aardgas leveranties aan Slowakije waar volgende week waarschijnlijk een eind aan komt. Oekraïne houdt op met het transporteren van Russisch gas door Oekraïense gasleidingen naar West-Europa.

In tegenstelling tot buurland Hongarije heeft Slowakije – dat sinds 2004 lid is van zowel de NAVO als de Europese Unie – tot nu toe alle sancties tegen Rusland gesteund. In schril contrast daarmee trekt president Fico herhaaldelijk de aandacht door zijn publieke kritiek op het Oekraïne-beleid van de EU en de NAVO. 

De Slowaakse oppositie reageerde verontwaardigd op de bijeenkomst in het Kremlin. De premier zou de gasdoorvoer voor Slowakije in Kiev moeten bespreken, zei de leider van de grootste oppositiepartij. “Hiermee verraadt hij zijn eigen land en leidt hij ons stap voor stap weg van Europa.”

Bezoeken van Europese toppolitici aan Moskou zijn zeldzaam geworden sinds het begin van de oorlog bijna drie jaar geleden. Toen de Oostenrijkse bondskanselier Karl Nehammer (ÖVP) een paar weken na de aanval op Oekraïne het eerste westerse regeringshoofd werd dat Poetin in Moskou ontmoette, kreeg hij scherpe kritiek. Ook het ongeoorloofde bezoek van de Hongaarse premier Viktor Orban werd in Brussel niet op prijs gesteld, maar was minder verrassend gezien zijn bekende nauwe contacten met Moskou.

In de dagen vóór zijn ontmoeting met Poetin had Fico onder meer op de EU-top in Brussel tevergeefs geprobeerd het door Oekraïne aangekondigde einde van de doorvoer van Russisch gas naar Slowakije te voorkomen. Zijn land wordt bedreigd met een ernstige crisis omdat het volledig afhankelijk is van Russisch gas en nauwelijks alternatieven heeft, benadrukte hij.

Slowakije had daarom toestemming gekregen van de EU om Russisch gas te blijven kopen. Deze EU-goedkeuring is echter feitelijk waardeloos, aangezien Oekraïne vanaf de jaarwisseling geen gastransit meer zal toestaan.