De Oekraïense minister van Landbouw Roman Lesjenko neemt maandag per videoverbinding deel aan de Europese landbouwraad, hoewel het land geen lid is van de EU. Lesjenko zal naar verwachting zijn EU-ambtgenoten oproepen tot directe steun, bijvoorbeeld door de levering van zaaigoed en diesel.
De Europese landbouwministers bespreken maandag het agri-actiepakket dat de Europese Commissie woensdag in Brussel presenteert, en dat meteen daarna in het Europees Parlement wordt besproken. Parlementaire fracties hebben een gezamenlijke resolutie voorbereid over de gevolgen van de Russische oorlog tegen Oekraïne voor de voedselzekerheid.
Commissaris Wojciechowski verwacht van zowel de 27 LNV-ministers als van de Europarlementariërs steun voor de vier actielijnen die hij wil presenteren. Binnen het Europese landbouwbeleid (GLB) wil hij het agrarisch noodfonds van 500 miljoen euro openstellen, en staatssteun door de EU-lidstaten toestaan. Er zijn ook gerichte interventies voorzien voor de varkensvleessector en een afwijking van de beperkingen op braakliggend land, om meer eiwithoudende gewassen te planten.
Maar groot struikelblok lijkt te zijn dat de Commissarissen voor Klimaat en Gezondheid (Frans Timmermans en Stella Kyriakides) niet bereid zijn de invoering komend jaar van hun Green Deal en van-boer-tot-bord uit te stellen. Daarin is verduurzaming van de landbouw vastgelegd middels vermindering en verbod op chemische bestrijdingsmiddelen en het gebruik van kunstmest, en omschakeling naar meer biologische landbouw.
Nu door de Russische oorlog in Oekraïne een verstoring van de voedselvoorziening dreigt, pleiten agrarische organisaties en verscheidene EU-landen (Slowakije en Italië) voor heroverweging of opschorting van die plannen. Andere landen (Duitsland, Nederland) zijn daar tegen. Dat wordt volgens Wojciechowski maandag niet alleen door de LNV-ministers maar ook binnen de Europese Commissie opnieuw besproken.
Tot nu toe zegt de Europese Commissie, inclusief Wojciechowski, dat vastgehouden wordt aan de afgesproken Green Deal. Maar de landbouwcommissaris wekte vorige week ook de indruk dat hij – via de goedkeuringsprocedure van de nationale strategische plannen – lidstaten individuele uitzonderingen kan toestaan. Daarbij benadrukt hij steeds dat de Green Deal voor boeren niet juridisch-bindend is, maar dat alleen zijn goedkeuringsbrieven voor de nsp’s (observation letter) gelden.
Het Finse agrarische weekblad Maaseudun Tulevaisuus meldde afgelopen weekeinde dat EC-voorzitter Ursula von der Leyen van Timmermans en Kyriakides concessies heeft gevraagd. In Franse media wordt gespeculeerd dat ook Frankrijk aandringt op uitstel of heroverweging.