De landbouwconsulenten op de Nederlandse ambassade in Havana zien nieuwe mogelijkheden voor Nederlandse agrarische export naar Cuba, nu dat land vorige maand een ingrijpend pakket economische maatregelen heeft aangekondigd.
Het aangekondigde pakket aan economische maatregelen is een antwoord op de diepe economische crisis waarin Cuba zich momenteel bevindt. Door de covid-19 pandemie is die crisis nog veel groter geworden.
Reeds vóór de COVID19 pandemie bevond Cuba zich in een zeer moeilijke economische situatie. De ineenstorting van de toerismesector en de verstoringen van buitenlandse aankopen, hebben de economische situatie alleen nog maar verslechterd. Dat heeft een directe impact op de voedselvoorziening van de Cubaanse bevolking.
De afgelopen tientallen jaren was er onder het inefficiënte centraal geleide landbouw en voedseldistributiesysteem al voedselschaarste, maar dat is door de corona-crisis alleen nog maar toegenomen. Voor standaardlevensmiddelen als kip, rijst en bakolie, moeten Cubanen vaak uren in de rij staan en veel van hen hebben dan ook moeite om in hun meest basale levensbehoeften te voorzien. Veel van de nieuwe maatregelen richten zich dan ook op de landbouw en voedselvoorziening.
De meeste maatregelen zijn in het verleden vaak al door economen aanbevolen maar werdeen door het bewind van Fidel Castro altijd afgewezen. De huidige kritieke situatie heeft ervoor gezorgd dat ze nu wel wordern ingevoerd. De algehele tendens van de maatregelen is dat zij meer ruimte bieden aan het private initiatief en erop zijn gericht meer buitenlandse deviezen te generen. Met deze deviezen kan de Cubaanse overheid vervolgens essentiële goederen voor de bevolking importeren.
De meest in het oog springende maatregelen voor de landbouw en voedselvoorzienig zijn het opheffen van de staatsmonopolie op de distributie van landbouw- en voedselproducten, juridische erkenning van het Midden en Kleinbedrijf (MKB) en de mogelijkheid voor private bedrijven om te importeren en exporteren (weliswaar via staatsbedrijven). Ook komt er een betere kredietverschaffing aan boeren door een nieuw op te zetten agro-bank, alsmede belastingvoordelen voor boeren met exportpotentieel.
Ook is inmiddels de ‘gehate’ tien procent belasting op betalingen in (Amerikaanse) dollars afgeschaft. Volgens officiële bronnen leidde die afschaffing alleen al in de eerste week tot een toename van 200% in valuta-wisselingen, en tot een toename van 195% in bankrekeningen in buitenlandse valuta.
Buitenlandse experts in Havana zijn over het algemeen positief over de maatregelen. Vooral voor ondernemers in de landbouwsector zouden veel nieuwe kansen ontstaan. Wel plaatsen zij kanttekeningen bij de verplichting dat private bedrijven (nog?) alleen via staatsbedrijven kunnen importeren of exporteren.
De versoepeling van export- en import en de mogelijkheid om in buitenlandse valuta te handelen kan ook tot nieuwe kansen leiden voor Nederlandse agro-bedrijven, bijvoorbeeld exporteurs van bier, zuivel en toeleveranciers voor de land- en tuinbouw, zo meldt het landbouwteam in Havana.