Duitse coalitie denkt opnieuw na over landbouwtransitie

In de Duitse politiek heeft Landbouwminister Cem Özdemir opnieuw de discussie aangezwengeld over een nieuwe vleesbelasting of hogere voedsel-btw om daarmee de vernieuwing van veehouderij en landbouw te kunnen financieren. Dat is enkele jaren geleden ook al voorgesteld door de Toekomstcommissie van oud-minister Jochen Borchert (ZKL), maar dat werd toen niet overgenomen door de nieuwe coalitie van SPD, Groenen en FDP-liberalen.

Volgens Özdemir (Groenen) kan een toekomstperspectief op betere boereninkomens de huidige impasse over duurdere landbouwdiesel doorbreken. Vooral bij kleine agrarische landbouwbedrijven is sprake van inkomensachteruitgang en een sluipende sanering. In een reactie op de grote demonstratie van afgelopen maandag zei Özdemir dat hij ‘op zeer korte termijn’ met zijn collega van Financiën Christian Lindner (FDP) voorstellen kan indienen bij de partijleiders. Maar dan moet er ditmaal binnen de coalitie wel de politieke wil zijn, zo zei hij dinsdag. 

De achtergrond is een “dierenwelzijnsheffing” op dierlijke voedselproducten in supermarkten, zoals die enkele jaren geleden werd aanbevolen door de Borchert-Toekomstcommissie. Een toeslag van zo’n 40 cent per kilogram vlees zou denkbaar zijn. Een andere variant zou een hogere inkomstenbelasting voor alle Duitsers zijn.

In beide gevallen zouden niet alleen de veehouders en boeren voor alle moderniseringskosten hoeven op te draaien. Duitse boeren klagen al langer dat de Duitse supermarkten veel te lage inkoopprijzen voor hun levensmiddelen willen betalen. De stoplichtcoalitie heeft daar in eerste instantie een miljard euro voor gereserveerd, maar uiterlijk tot 2026 en alleen bedoeld voor de varkenshouderij.

In eerste reacties op de hernieuwde discussie over ‘Borchert’ wees een FDP-woordvoerder opnieuw op dreigende inflatie-gevolgen, maar wees het niet op voorhand af. De CDU/CSU-oppositie waarschuwt ook voor belastinggevolgen. De financiële zegsman van regeringspartij SPD zei dat er al gewerkt wordt aan soortgelijke plannen voor een ‘Borchert-achtige’ agri-transitie, maar dat dat pas over enkele maanden komt.

Uiterlijk eind deze week moet de Duitse Bondsdag een knoop doorhakken over de voorgenomen miljardenbezuiniging, inclusief afschaffing van belastingvoordeeltjes voor boeren. Het is nog onduidelijk of de drie coalitiepartijen samen met een motie komen om de Borchert-financiering (vleesbelasting of hogere voedsel-btw) opnieuw op de agenda te zetten.