De nieuw gekozen voorzitter van de Europese Volkspartij (EPP), Donald Tusk, zegt dat een groep prominente ‘wijzen’ het EPP-lidmaatschap van de Hongaarse regeringspartij Fidesz zal evalueren. De prominente christendemocraten zullen voor het einde van het jaar een rapport uitbrengen. “Dan zal ik een intensief overleg starten en we zullen eind januari een beslissing nemen”, zei Tusk.
Tusk trok in een toespraak op het EVP-congres in Zagreb fel van leer tegen “politieke populisten, manipulatoren en autocraten”. Hij noemde de Hongaarse premier Viktor Orban niet bij naam, maar het is duidelijk dat zijn boodschap gericht was aan de luis in de pels van de EVP.
De Fidesz-partij werd begin dit jaar tijdelijk geschorst uit de EVP, voorafgaand aan de Europese verkiezingen, vanwege de aanhoudende anti-Europese kritiek van de Hongaarse premier Viktor Orbán. Ook was er in veel EU-landen kritiek op de manier waarop de Fideszpartij Hongarije min of meer veranderde in een éénpartijstaat.
In de EVP klinkt bij sommigen ongerustheid over een eventuele verwijdering van Orban uit de Europese partijkoepel. Er wordt gevreesd dat hij zo in de armen van extremisten wordt gedreven, terwijl de EVP ook de twaalf zetels zal verliezen die Fidesz nu in het Europees Parlement bezet.
De Pool Donald Tusk was de afgelopen vijf jaar voorzitter van de Europese Raad, en leidde de topbijeenkomsten van de presidenten en premiers. Hij wordt als EU-president opgevolgd door de Belgische liberale oud-premier Michel.
De voormalige Poolse premier heeft zich de afgelopen jaren ingezet voor de Europese zaak en velen hopen dat hij deze passie ook zal inzetten om de EPP op een nieuwe koers te zetten. De EPP is de grootste politieke groepering in Europa, maar heeft ook door de opkomst van populisme en extremistische partijen stemmenverlies geleden.
Gastheer van het EPP-congres was de Kroatische premier Andrej Plenkovic. In zijn openingstoespraak refereerde hij aan het omstreden besluit over het niet toelaten van Noord-Macedonië en Albanië. Hij noemde het een ‘betreurenswaardige fout’. Komend half jaar, als Kroatië het roulerende voorzitterschap van de EU gaat vervullen, kan hij zijn woorden kracht bij zetten.
Plenkovic heeft steun gekregen van een zestal landen (Oostenrijk, Polen, Slowakije, Tsjechië, Slovenië en Italië). De ministers van Buitenlandse Zaken van deze zes landen zijn niet tegen een herziening van de toetredingsprocedure, de reden waarom de Franse president Macron de onderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië heeft geblokkeerd.